151 ektaryas nga maisan may risgo madaut: TING-INIT NA!

GIPADAYAG sa Philippine Atmospheric, Geophysical, ug Astronomical Services Administration (PAGASA) nga ang mainit nga panahon nagsugod kaniadtong Biyernes, Marso 22, 2024 samtang ang paghuros sa hanging amihan natapos na.

Ang deklarasyon gikompirma sa katapusan sa pagdumala sa Amihan sa nasud, nga nagpasabot sa pagtapos sa mabunaw nga panahon ug pag-abot sa mas init nga kahimtang sa panahon.

Matud pa sa mga eksperto sa panahon, ang maong pagbag-o sa panahon magdala og mas init nga temperatura ug kahapsay sa kalangitan sa kinatibuk-ang bahin sa nasud.

Kining pagbalhin sa panahon nagdala og kasayuran sa katawhan sa pag-andam sa mas halapad nga pagbag-o sa panahon ug pag-usab sa ilang gawi sa pagtigom sa tubig ug pag-amping sa ilang panginabuhian sa panahon sa pagbag-o.

Ang publiko gidasig sa PAGASA nga magtigom ug mosunod sa mga awhag ug pasidaan sa panahon aron masiguro ang ilang kaluwasan ug kahapsay sa panahon sa ting-init. (RTB)

KA-MAISAN MADAUT

Mokabat sa 151.72 ka ektaryas nga kamaisan ang possible nga madaut ug dili masanggi og maayo tungod sa epekto sa init nga karon halos nanglukop na sa tibuok Bohol.

Kini maoy gitaho sa Office of the Provincial Agriculturist didto sa tigum sa El Nino Provincial Task Force niadtong miaging semana didto sa Ceremonial Hall sa Kapitolyo.

Segun sa taho sa OPA, aduna nay 85.75 ka ektaryas nga maisan nga anaa pa sa 60 ngadto sa 80 ka adlaw human ipugas.

Ang nahauna, mais nga anaa sa iyang reproductive stage, apan tungod sa ka init sa panahon ug kakuwang sa uwan nga makabisbis niini aron moayo ang tubo, mahimong kini dali gyud makahunat.

Niining mga panahona, misugod na og banay ang mais ug nagsugod nag unod sa puso, hinungdan nga mas gikinahanglan niini ang tubig.

Segun sa mga bana-bana, alang sa mga hybrid nga linsok, moabut sa 8 ka tonelada ang masanggi nga linsok sa matag usa ka ektarya, samtang duol usab sa katunga ang makuha kon ang ipugas, kadtong mais nga Bisaya (traditional seeds)

Sa 85 ka ektaryas, 5.75 ektaryas niini gitamnan sa hybrid nga yellow corn, 74.75 ka ektarya usab ang gipugsan og Open-pollinated variety, 2.25 ektaryas ang gipugasan og sweet corn samtang mga 3 ektaryas usab ang gipugasan sa traditional nga mais.

Lain pa usab nga 65.97 ka ektaryas ang nauwahi og pugas ug delikado nga mas grabe ang epekto niini sa ngapadayon nga huwaw.

Kini naapilan sa 8.95 ka ektarya nga hybrid yellow corn, 32.32 ngs open pollinated variety, 17.95 ka ektaryas ang sweet corn ug 3.75 ektaryas ang gipugasan sa  mais Bisaya.

KIni nga hugna sa pagtanum, may 30-55 pa lamang ka adlaw ug anaa pa sa iyang vegetative stage.

Sa possible nga pagkadaut niining cropping niining pagpugas karon, miaghat na ang OPA nga magsugod na og cloud seeding operations aron mapanalipdan ang vulnerable standing nga mga pananum.

Hinuon, aron kini mahitabo, gikinahanglan  pa ang Provincial Disaster and Risk Reduction management Council nga maghimog resolusyon sa pagpadeklara sa state of calamity aron mapagawas sa kagamhanan ang mga pundo alang sa mga katalagman.

Segun usab sa lain nga taho, nagdumili pa ang Sangguniang Panlalawigan sa pag-aksyon sa resolusyon sa PDRRMC tungod kay ang gigamit niining pahmatuod sa katalagman, wala mabase sa aktwal nga danyos kon dili subay sa banabana sa mahimong kadaut.

Hangtud nga makapagawas na sa aktwal nga danyos ang OPA, niana pa malihok sa SP sa Bohol ang pagdeklara sa state of calamity, aron makapagawas sa P2.5M nga pundo agi og tugbang sa P5M nga gihatag sa Bureau of Soils and Water Management alang sa cloud seeding niining 2024. (rahc/PIA_7/Bohol)