GIPASAKAAN og kasong graft and grave misconduct sa usa ka crusading lawyer ang pangulo sa Community Environment and Natural Resources Office (CENRO) sa Tagbilaran City tungod sa “illegal cutting” sa gatosan ka tuig nga punoan sa acacia.
Si Atty. Jordan Pizarras nisang-at didto sa Office of the Ombudsman for Visayas og criminal complaint tungod sa paglapas sa Section 3(e) sa Republic Act No. 3019, o ang Anti-Graft and Corrupt Practices Act, nga adunay kasong administratiba alang sa sayop nga binuhatan batok kang Elena G. Suarez, sa iyang opisyal nga kapasidad isip officer-in-charge sa CENRO-Tagbilaran.
Matod ni Pizarras, ang pagsang-at sa reklamo sulagma nga nagtimaan sa usa ka tuig sukad ang CENRO Tagbilaran nipagawas og upat ka Private Tree Plantation Registration (PTPR) nga maoy nahimong dalan sa pagpamutol sa 4 ka “heritage” acacia trees nga nahimutang sa eskina sa CPG North Avenue ug Baguio Drive sa Barangay Taloto, Tagbilaran City.
Kahinumduman, ang CENRO Tagbilaran niisyu og PTPR 02-2023-0027 niadtong Pebrero 28, 2023 diin gigamit sa Pilipinas Shell Petroleum Corporation isip “permit” sa pagputol sa mga punoan sa acacia aron mahatagan og dalan ang Shell sa pagtukod og gasolinahan.
“Ang pag-isyu sa PTPR sa CENRO Tagbilaran mao ang rason sa kamatayon sa upat ka punoan sa akasya, sa hingpit nga pagsalikway sa ekolohikal ug historikal nga importansya sa mga kahoy,” ingon ni Pizarras.
Si Pizarras niingon nga kasagarang nahibaw-an sa mga Tagbilaranon ug Boholano nga gatosan ka punoan sa akasya ang gitanom sa daplin sa karsada ug highway sa tibuok Bohol sa nangaging mga henerasyon sa mga Boholano sa pagsugod sa siglo o sa dekada 1900 sa inisyatiba sa kolonyal nga gobyerno sa Amerika pinaagi sa Bureau of Public Works.
“Ang mga kahoy gitanom tungod sa ilang halapad ug gamhanang sistema sa gamut nga nanalipod sa mga kalsada nga dili maanod sa tubig baha panahon sa ting-ulan. Naghatag sila og landong sa panahon nga wala’y mga salakyanan o ubang mga paagi sa transportasyon.”
Ang upat ka dagkong punoan sa acacia nga gipamutol sa Shell nakahatag sa maong lugar og sama sa Baguio City nga maoy hinungdan nga ang kasikbit nga karsada nailhan nga Baguio Drive ug ang lugar nga “Little Baguio,” pasabot ni Pizarras.
Sa iyang reklamo, si Pizarras namahayag nga ang mga punoan sa acacia “usa ka tinubdan sa dakong kahupayan sa mga seminarista” nga nagtungha sa duol nga Immaculate Heart of Mary Seminary, ug Tagbilaranon sa kinatibuk-an.
“Naghatag silag landong gikan sa kainit sa adlaw panahon sa ting-init ug kapasilongan gikan sa ulan panahon sa ting-ulan. Kadto nga mga kahoy nahimong bahin sa maanindot nga mga handumanan sa mga adlaw sa daghang mga batan-on nga Boholano. Dali ra sila kapin sa usa ka gatos ka tuig ang edad. Mga kahoy sila nga kabilin.”
Si Pizarras, usa ka Boholano nga abogado nga nagbase sa Manila, nipasabot nga ang PTPR naghatag og susamang legalidad sa pagpamutol sa maong mga kahoy samtang ang Pilipinas Shell nagbutang og mga poster sa Tree-Cutting Site nga naghangyo sa PTPR nga giisyu sa CENRO Tagbilaran isip permit sa pagputol.
“Ang PTPR dili ang permiso nga gikinahanglan nga ihatag sa dili pa ang pagputol, pagtangtang o pagbalhin sa natural nga pagtubo sa mga kahoy. Ang PTPR magamit lamang sa mga kahoy nga gitanom sa usa ka tawo sa iyang kaugalingon. In no way can Pilipinas Shell prove that it planted the over a hundred years old trees itself,” pagklaro ni Pizarras.
Si Pizarras niingon nga ang officer-in-charge sa CENRO Tagbilaran nga si Suarez kinahanglang manubag sa ilegal nga pagpamutol sa mga kahoy.
“Si Suarez ang responsable sa dili makatarunganong pag-isyu sa PTPR No. 02-2023-0027 sa kaso sa Pilipinas Shell. Kini naghatag ug dalan alang sa ilegal nga pagputol sa upat ka heritage nga punoan sa akasya.”
“Adunay pagpanikas ug kurakot nga buhat dinhi tungod kay ang PTPR klaro nga wala magamit sa gatusan ka tuig nga mga punoan sa kabilin. Dili usab kini magamit sa pagpamutol sa mga kahoy nga nahimutang daplin sa mga pampublikong dalan – sama niining kaso diin ang mga kahoy nahimutang sa daplin sa nasudnong dalan. Alang niini, ang aplikante nagkinahanglan og special permit gikan sa Department of Public Works and Highways ug sa local government unit,” matod ni Pizarras.
Si Suarez, ug pipila ka wa mailhing kawani sa CENRO Tagbilaran nga giingong nakigkunsabo sa Pilipinas Shell, aktibong nisalmot sa pagluwat sa ilegal nga PTPR nga nagtugot sa Pilipinas Shell sa pagputol sa mga punoan sa acacia.
“Kini usa ka paglapas sa Seksyon 3(e) sa Anti-Graft and Corrupt Practices Act diin si Suarez ug ang iyang mga kauban kinahanglan silotan,” ingon ni Pizarras sa iyang reklamo. (RTB)
