THERE were mixed reactions when the OGAR met the local press late last week and provided updates and briefings on their works.
From what I gathered, the OGAR would submit its recommendation to the Office of the Governor for the filing of administrative case against a male employee of the capitol, to be followed later by another administrative case against a female employee.
Buot ipasabot, dili politiko ang kasohan og administrative case, kasamtangan nga empleyado pa diay ni sa capitol karon.
Ingon dayon ag akong amigo, ay, dili diay ag insik ang kasohan. Dili pod ag iyang alipores nga maoy tig-pirma sa mga pamaliton sa probinsiya.
Tsk, tsk, kanus-a pa man kaha makasohan nang duha nga mga mangtas, dugang nga reaksiyon.
* * *
Accordingly, the filing of OGAR’s recommendation at the Office of the Governor will result in the creation of another team or body that would study the recommendation and submit its own recommendation to the Governor for approval.
Possibly, the “second” recommendation would be submitted to the Provincial Legal Office for “further” study before making another recommendation to the Governor.
And then, and only then, would the Governor decide what to do with the recommendation.
Mao nay tubag sa pangutana kon kanus-a makasohan ang mga mangtas.
* * *
Pagka-sayopa nako.
I thought all the while that the recommendation of OGAR would be submitted to the Provincial Legal Office, which would review the records and recommendation of OGAR and submit its final recommendation to the Governor.
Dili diay.
Naa pa diay lain nga recommending body or team nga pagahimoon nga mo-review na sab sa ilang recommendation sa dili pa i-resolve kon kasohan ba, i-suspend ba or padayon lang sa trabaho.
Paminaw nako, mora’g madugay pa gyod ang ratsada ani.
* * *
Kon unahon pag-kaso ang kasamtangan nga empleyado sa kapitolyo, kanus-a pa man diay makasohan ang gituhoan sa katawhan nga kurakot, apil ang iyang kakonsabo, ang mga tawo nga matawag og “big fishes” kay kanang kasohan mora’g matawag ra man na og “small fry?”
Ang tubag – dili pa mahibaw-an.
Mahimong sa sunod bulan, o sa sunod tuig.
Unsa may posibling rason?
Kinahanglan nga air-tight ang kaso, dili dali-dalion kay basin og i-dismiss lang kini dayon kay huyang og ebidensiya.
Husto sab.
Buot ipasabot, bisan sa mga, matod pa, kwestiyonable nga mga dokumento gikan sa kapitolyo panahon sa insik, nga kanunay gi-post sa Facebook, dili pa diay klaro nga dunay tinonto nga gihimo?
Kulang pa diay to. Kinahanglan ang dugang pa nga mga ebidensiya aron ma-klaro gyod nga adunay pangurakot nga gihimo.
Kon makita na kini sa OGAR, maghimo na sab sila og recommendation, dayon i-review kini sa laing team o body, dayon i-submit ngadto sa Gobernador para sa iyang approval.
Asa pa man diay kuhaa ang dugang nga mga dokumento nga ilang basahon o tun-an aron madugangan ang ebidensiya nila karon?
* * *
Unsay rason nga administrative case man ang recommendation sa OGAR, dili man criminal or anti-graft nga kaso?
Madugay kuno ang kaso kon adto sa Ombudsman, abtan pa kuno’g siyam-siyam usa pa malihok. Bisan gani kuno ang pagpa-docket sa kaso, madugay man, labi na gyod ang pag-resolve sa kaso.
Pero dunay makalibog.
Kon nag-recommend ang OGAR og administrative case pero ang ikaduhang team o body mo-recommend og anti-graft o criminal nga kaso ang i-file, kinsa may matuman?
Ang tubag – depende na pod na tingali sa recommendation sa Provincial Legal Office nga gipangulohan ni Atty. Handel Lagunay.
Kon naglikay sila og siyam-siyam, nganong kinahanglan pa man i-review sa laing body o team ang ilang recommendation usa pa mo-decide ang Gov kon unsa gyod ang buhaton?
Unya kaso sa usa ka tawo lang ni ha, unya kasamtangan nga empleyado pa gyod.
Kon ingon ani ang sistema nga sundon, dili diay madali ang pagkaso sa mga mangtas.
* * *
Unya kon maghisgot na sab ta sa imbestigasyon nga pagahimoon, pinasubay sa due process clause diin motuyhakaw na ang abogado sa empleyado nga kasohan, mosamot nga madugay ang proseso.
Ngano man?
Kay nasayod na man kita nga patubagon ang gikiha pinaagi sa iyang abogado unya dunay daghang mga pamaagi nga malangan ang pag-file sa tubag kon Answer. Dili kini madali-dali kay due process lagi, usa pa ipakanaog ang recommendation ngadto sa Gobernador.
Dili kaha ta maabtan ani’g siyam-siyam?
* * *
Matod ra ba sa mga tigtaho sa tsismis, abtik kaayo ang insik nga naningkakay didto sa kaulohan aron makakuha og bag-ong posisyon.
Unya kon imong kwentahon ra ba, og kon tinuod man gani ang maong tsismis, mahimong madawat ang insik sa trabaho inig abot sa Hulyo.
Makasohan ba kaha ang insik sa dili pa moabot ang Hulyo?
* * *
Nakadungog na ba mo sa estorya bahin sa 200 milyon ka pesos nga naanod sa Odette?
Kon wala pa, mao ni tsismis.
Adunay politiko nga naila na kaayo sa pagka-marama nga way pagka-tagbaw o hilabihan ka laog.
Pang-warta wala ug tuo ang iyang gihimo, sama sa way kukahadlok nga mosuyop sa kwarta sa gobierno ug gikan sa mga contractors ug suppliers.
Way gi-santo ang maong politiko, basta sapi nay hisgotan, hanas kaayo ang maong politiko.
Mao gani nay hinungdan nga pirmi gyod na gabitbit og calculator, bisan asa na siya molakaw kay abtik kaayo mo-kwenta sa komisyon ug kikik.
Sa iyang ka-marama, di gyod na modawat og tseke, cash basis ra gyod na siya. Mao nay hinungdan nga dili pod sayon para niya ang paghipos sa mga kikik nga iyang nahimo, binulto gyod pirmi nga kwarta ang iyang masimhot kada adlaw. Mamahaw og kwarta, manihapon pod og kwarta, tiaw mo nah? Wala pa nay labot sa timo nga kwarta sab.
Tungod niini, aduna siyay dakong problema – unsaon paghipos ang mga kikik.
Dili sab niya madali-dali og deposito sa bangko kay naglikay lagi sab og tsismis mao nay hinungdan nga nagbulto ang iyang binandol nga kwarta didto sa iyang balay sa usa ka lungsod sa tersero distrito.
Bisan sa binandol nga kwarta nga iyang gitigom sa iyang balay, hilabihang tihika gyod pod kaayo ang maong politiko kay di gyod na mokaon o mogasto sa iyang kaugalingon nga kwarta kon mo-byahe, kwarta gyod sa gobierno o sa mga contractor o supplier ang gamiton.
Matod pa sa iyang pirming kauban, di na ko mokompyansa kon magkuyog mi anang tawhana, mapasmo ta kay di gyod mopakaon, magmantinel lang og kaon og biskwit ug kape sa mga opisinahan nga among adtoan.
Tuod man, nag-anam og kadaghan ang iyang mga kikik.
Bahaon pa bitaw nang Odette sa panahon nga wala diha ang politiko.
Ang resulta – nahurot kaanod ang dili momenus og 200 milyones ka pesos nga kikik sa maong politiko.
Hangtod karong mga panahona, matod pa, aduna pay mga tawo nga nagsigi og langoy aron pagpangita sa mga binandol nga kikik sa maong politiko.
Mirisi ka diha, matod pa sa kakontra sa politika.
