GIPAHIGAYON ang Protected Area Management Board (PAMB) Meeting, Hulyo 31, 2024 didto sa Ceremonial Hall, New Capitol, Tagbilaran City diin gipanguluhan kini ni DENR-7 Officer-in-Charge Regional Executive Director (OIC RED) Charlie E. Fabre.
Kini mao ang unang tigom sa PAMB sukad si Senior Board Member Tita Virtudazo Baja milingkod isip Acting Governor.
Mitambong sa meeting ang representante sa Tersero Distrito Alexie Tutor, sa Segundo Distrito Van-van Aumentado ug Atty. Abel Damalerio isip representante ni Cong. Edgar Chatto sa Primero distrito, Provincial Government Chief of Staff Atty. Filipina Asoy-Piollo, Provincial Engineer Camilo Gasatan, Bohol Provincial Tourism Officer Joanne Pinat, uban sa 54 ka mga hingtungdang mga mayor, kapitanes ug mga hingtungdang buhatan.
Gipadangat ni Baja ang mga pagpasalamat ngadto sa mga representante sa pag-umol og balaodnon nga mag-amendar sa Chocolate Hills Natural Monument (CHNM).
Gipresentar ang maong House Bill nga gipasaka Mayo 20, An Act Amending the Boundaries and Composition of the Protected Area Management Board (PAMB) of the Chocolate Hills Natural Monument (CHNM) in Relation to RA 11038 or the Expanded National Integrated Protected Areas System (ENIPAS) as Amended and Providing for its Management.
Giawhag ni Fabre ang mga mitambong sa meeting pagpadangat sa ilang mga opinyon kabahin sa housebill, aron mahilakip sa presentasyon niini ngadto sa Kongreso ang ilang mga komentaryo.
Gipresentar usab ang resolusyon gikan sa Sangguniang Panlalawigan, Numero 2024-306 nga nag-awhag sa tanang mga opisyales sa lokal ug nasudnong pangagamhanan pagpatuman sa mga balaod kabahin sa pag-atiman sa kalikopan uban ang pagkonsiderar sa pagkamahinungdanon sa kultura, moral, ug sosyal nga aspeto.
Gipahigayon ang konsultasyon kabahin sa pag-update sa CHNM Management Zoning diin kini mamahimong giya sa PAMB samtang nagpaabot sa giduso sa mga magbabalaod nga proposed house bill.
Sumala sa imbentaryo sa DENR, mikabat og 1,776 ang mga bungtod sa CHNM ug 5,883.65 ka ektarya ang sukod sa natural monument.
Subay niini ang Strict Protection Zone (SPZ) adunay sukod nga 4,077.58 ka ektarya, ang 20 m drawback ug RIPARIAN zone adunay 1,785.26 ka ektarya, samtang ang dapit nga nahigawas sa 20m drawback nga Multiple Use Zone apan patag (flatlands) adunay sukod nga 8,132.11 ka ektarya.
Matud ni Fabre nga sumala sa konsultasyon, ang mga estraktura sa gobyerno, panrelihiyon, residensyal, komersyal, ug sementeryo, nga naa nang daan sa Strict Protection Zone sa dihang gipakanaog ang Expanded National Integrated Protected Areas System (E-NIPAS) Act Agosto 18, 2018 tugutan nga magpabilin sa nahimutangan niini, apil ang pagpaayo sa mga estraktura sa gobyerno ug ang scientific research and monitoring apan gidili ang bag-ong estraktura nga residensyal, komersyal ug ang iya sa gobyerno.
Ang nahisulod sa 20 meters nga Multiple-Use Zone, komersyal man residensyal o sa gobyerno nga estraktura nga anaa nang daan tugutan, apil ang mga agricultural activities, bag-ong konstruksyon o ekspansyon nga iya sa gobyerno, ug ang tourism and non destructive recreational activities apan gidili ang pagtukod og bag-ong estraktura nga residensyal komersyal o sa turismo nga pribado.
Sa laing bahin sa 40m RIPARIAN (naa sa mga suba) gitugutan ang mga estraktura o kalihukan sa gobyerno (flood control, bridges) nga naandan, residensyal, komersyal apan gidili ang bag-ong gipabarog nga mga estraktura.
Misugyot si BPTO OIC Joanne Pinat nga ibutang sa guidelines ug i-implement ang concerns bahin sa roofing ug height sa building.
Sa laing bahin, si Damalerio namahayag nga buot ni Cong. Chatto mahinabi ang secretary sa DPWH, DENR ug DILG gumikan sa mga pending projects sa gobyerno.
Kini ang tinguha sa tulo ka representante pagpakighinabi sa mga buhatan nga membro sa PAMB sama sa Department of Science and Technology, National Economic and Development Authority, Department of National Defense, Department of Agriculture, Philippine National Police,ug ang representante sa UNESCO aron paspas nga masolusyonan ang problema bahin sa CHNM
Ang resident Geologist, Carl Michael Din, nagkanayon nga angay e-balanse ang pag-atiman sa CHNM ug sa lakaw sa ekonomiya diin ang mga bungtod dili angay maapektuhan sa bisan unsang pagatukuron sa maong dapit.
Si Tutor sa iyang bahin, miawhag sa UNESCO paghatag og boundaries ug concrete claims aron sila masayod asa musugod ug kung asa ang UNESCO dapit musulod.
Si Aumentado namahayag nga sukad gipakanaog ang preventive suspension order wala makadawat og opisyal nga patawag gikan sa maong mga buhatan ang mga naapektuhan sa suspension.
Buot niini nga makahinabi sa mga representante, dili lang ang mga ahensya nga lambigit sa PAMB kundili, hasta usab ang Department of Justice, Office of the Ombudsman, ug ang Department of Public Works and Highways aron ang nahitabo karon dili na masubli sa umaabot. (RTB)
