DIHAY panahon sa akong kinabuhi nga nangampanya ko para sa pipila ka kandidatong lokal ug nasyonal. Batan-on pa ko adto. Nagsugod ko alang sa mga ligdong ug genuine statesmen sama kang Senador Jovito Salonga ug Bobby Tañada. Respetado kaayo sila tungod sa ilang mga prinsipyo ug sakripisyo alang sa atong nasud; alang sa hustisya ug kalinaw.
Nilibot ko ug nangumbinsi sa mga tawo aron sila mosuporta sa mga maligdong nga lider ning atong nasud, pero naa gyuy moingon, “Ah pulitika man na. Di ko ana. Wa koy paki ana. Samuk man na”. Hangtud karon naa gihapoy mga ingon-ana. Apan sayup kini nga panglantaw sa pulitika.
Tinuod adunay mga pulitikong hugaw og dinuwaan, hugaw og pamaagi, tikasan. Apan ingon-ana man gyud ang kinabuhi, duna gyuy mga dautan. Bisan sa relihiyon duna man ganiy mga mangingilad nga pastor. Pangutan-a ang inyong higalang “Son of God” nga taga-Davao. Di ba, wanted man gani siya karon sa FBI?
Ang pulitika mismo, o bisan relihiyon, mga tipik sa kinabuhi ug dili kalikayan. Sa samang paagi ang ekonomiya ug kultura mga aspeto sa kinabuhi nga dili kalikayan. Matag higayon nga ikaw mobotar, o dili mobotar, o kaha moingon nga “wa kay paki”, mao kana ang matang sa imong pamulitika. Pamulitikang iresponsable.
Kinahanglan kitang magpakabana sa pulitika. Kinahanglan kitang magpakabana sa ekonomiya. Kinahanglan kitang magpakabana sa kultura. Sa miaging Mierkules lang, gikahinabi naku ang usa ka inahan nga mi-complain kabahin sa pagka-adik sa iyang anak sa duwang ML (mobile legends) video game nga nakadaut sa iyang pag-eskwela. Usa gayud kini ka dakung problema sa kultura. Dili nato mahimong ipiyung ang atong mga mata niini. Ato nang hisgutan pa og dugang puhon.
Apan karon ang atong sentro sa hisgutanan nato mao ang labing importanteng eleksyon ning atong nasud sa mosunod nga usa ka bulan. Unya, wa kay paki? Bahala na lang og ang “greatest robbery of a government” sa kasaysayan ning natong nasud mobalik sa Malacañang? Bahala na lang kon ang Supreme Court mismo mi-decidir na nga ang bilyones dolyares nga gikawkaw sa ilang pamilya angayan unta nilang iuli sa panudlanan sa atong nasud, pero di gyud ka maminaw kay niangay gyud ka ining tawhana? Bisag labaw sa tres mil ka mga Pilipinhon ang gipatay ug 70 ka libo ang gipriso ug gi-torture tungod lang kay mibarug sila sa ilang tawhanong katungod ubos sa diktadurang milanat og baynte ka tuig, wa gihapon kay pagpakabana?
Mao nay imong “luoy” nga choice? Luoy gyud ka. Luoy gyud atong nasud. Apil tang tanan, luoy. Buot ipasabut, wa gyud ka makat-on sa kasaysayan. Buot ipasabut, husto gyud diay si George Santayana sa iyang giingon nga, “Those who do not learn from the mistakes of the past are condemned to repeat them”.
Kon mobotar ka niining tawhana nga gikan sa pamilyang gihukman na sa Sandiganbayan sa ilang milyones nga ill-gotten wealth, nga wala moangkon, wala maghinulsul, convicted tax evader, kinsa mosulti sa tv nga di kuno siya mahilig og negative campaigning apan diay misweldo sa libo-ka-libong mga trolls sa social media aron pag-atake sa iyang mga kontra, nan, dili na kana pulitika lang, imo na kanang pagkatawo. Mao nay matang sa imong pagkatawo.
Ingon-niana ka importante ang imong pagpili karong eleksyona. Pili-a ang tinuod nga ligdong; siya nga mahadlokon ug mahigugmaon sa Dios, nasulayan na sa buhat, nagsilbi sa mga kabus, ug nagsakripisyo. Pray hard before you choose.