THE Comelec has issued several guidelines, novel at that, and innovative too, just to ensure a clean, peaceful and credible elections for the SK and Barangay elections.
This means that the familiar campaign giveaways like shirts, fans, ballers, and other small tokens are no longer possible because the giving of these and similar items for election purposes has been declared illegal by Comelec for the Oct. 30 SKBE elections.
Buot ipasabot, gihigpitan na sa Comelec ang kasagaran nga mga pamaagi sa pangampanya, apil na ang pagpamaligya sa boto.
Nindot kaayo.
But there’s a question that begs for an answer.
Ngano kaha nga nagnihit man ang tag-50, 100, 500 hasta ang tag-1000?
Unsay rason nga lisod man pagpangita sa maong mga papel-de-bangko karong mga panahona?
* * *
Kon tinuod kining maong obserbasyon, buot ipasabot nga nagpadayon diay gihapon ang naandan nga pamaagi sa kampanya – ang pagpamalit sa mga boto aron modaog?
* * *
What is the Comelec guideline on the giving of money for the BSKE elections?
According to the Comelec, candidates in the Barangay and Sangguniang Kabataan Elections (BSKE) are only allowed to spend not more than P5 for each voter.
How to do it?
Simple – multiply the total number of registered voters in the campaign area by P5 and the total amount is the maximum amount to be spent.
Kon molapas ang gasto sa total amount, mahimo siya nga kasohan og over-spending nga usa ka election offense.
Another question.
Tumanon kaha ni sa mga kandidato – nga mogasto lang og tag-5 pesos kada botante?
* * *
Matod pa sa usa ka reelectionist nga konsehal sa barangay, nag-andam na siya daan og minimum nga tag-50 kada botante.
Unya unsaon na man lang ag mando sa Comelec nga tag-5 ra ang pwede magasto kada botante, he was asked.
Hoy, kon mao ra nay imong ihatag, way modawat ana, naghago-hago lang ka, kataw-an pa gyod ka sa imong kampanyahan, his answer.
Kon imong tumanon nang gisulti sa Comelec, seguradong pildi ka, maayo pay maglana kag putot kon mao man gani, he added.
* * *
So this explains why the bills mentioned above are disappearing from public circulation.
Isig tagoay na ang mga kandidato karon, apil na ang mga politiko kay kasagaran mahitabo, sensilyo na man ang ihatag ug dili ang tibuok.
As practiced, dunay mahalon nga barangay, duna pod barato lang.
Meaning, there are barangays where barangay captains spend from 1,000 to 10,000 per voter and lesser for barangay kagawads, and there are also barangays where the candidates spend between 500 to 1000 per voter and kagawads spend between 50 to 100 pesos per.
* * *
Kon mogasto og dako ang kapitan sa barangay, unsaon man pagbawi sa gasto inig kahuman sa piniliay unya midaog na ang kapitan?
There are various ways to recoup the same.
Ang uban, kontento na nga makalingkod lang sa posisyon, bahala og di mabawi ang gasto. Tiaw bay ikaw maoy haring gangis sa tibuok barangay, so sikat kaayo ka.
Plus kon dunay program sa lungsod, dunay dakong hikay, dunay mga conferences sa lain-laing lugar, segurado nga maoy leader sa grupo ang kapitan.
Siyempre, kon dunay “ayuda” nga ihatag ang mga politiko, adto gyod na ihatag sa kapitan, apil na niini ang mga mehoras alang sa barangay sama sa mga butang o pagkaon.
Siyempre, dunay bargaining power ang kapitan sa mga politiko, makahangyo og trabaho alang sa ilang mga supporter o makahangyo og promotion.
Plus kon dunay pista, expected na gyod na nga daghan og “ayuda” ang kapitan sa mga politiko.
Op kors, kon dunay infra project sa barangay, tomatik nag yod nang bahin sa kapitan, padaplin lang sa nang mga kagawad diha. Solo ra gyod na intawon sa kapitan.
* * *
Unya kon dunay piniliay para sa ABC president, malipay na sab ang mga kapitan kay segurado man gyod nga “paliton” ilang boto sa mokandidato pagka-ABC president.
Kon pulos kwartahan ang mokandidato, doble ang kalipay sa mga kapitan kay dagko man nga palit ang mahitabo.
Unya aron maseguro ang ilang boto, “presohon” o kidnapon pa gyod ang mga kapitan og dad-on sa mga “nindot” kaayo nga mga “presohan.”
Kon daghan ang kapitan nga ma-kidnap, segurado na dayon ang kadaogan.
Ang nakanindot pa gyod sa maong kidnapay kay hasta ang mga ginikanan sa mga SK candidates kay moapil sab og diskarte aron modaog sab ang ilang gilabanan.
Bibo kaayo ang mahitabo kay seguradong puno gyod ang mga hotels ug resorts kay adto man dad-on ang mga gipang-kidnap.
Ang uban gani kay dad-on sa laing probinsiya sama sa Cebu o Dumaguete o Bohol aron lang gyod pagseguro nga di makuha ang ilang nakidnap nga mga kapitan sa taga-pikas.
Kining maong mga pamaagi nagkinahanglan og dakong kantidad.
Mao kana ang giingon nga kon wa kay kwarta, padaplin lang diha og paghulat nga ingnon ka nga “pahuway Delfin.”
