MAAYO ang turismo. Ipadayon nato ang pagpalambo sa atong environment-friendly tourism sites. Apan wa nay lalis; kon dunay pandemic, zero ang turismo.
Hinuon, may pandemic o wala, kinahanglan jud tang mokaon. Og aron ta makakaon, kinahanglang dunay mananum. Mao nay atong kasinatian ubos ni Vice Governor Dioning Balite kaniadto. Ang agrikultura kinahanglanon gyud kanunay. Ang mga mag-uuma kinahanglanon sab kanunay.
Kumusta ang atong mga mag-uuma? Sa mga nasud sama sa Japan, ang pagka-farmer usa ka garbo ug maayong patigayon. Bisan kanus-a halangdon gayud ang pagka-farmer. Pero dinhis ato, ambut lang kahag maayo ba ang patigayon.
Ang kasagarang edad sa atong mga farmers, 58. Talagsa ra kaayo ang batan-on nga mag-uuma. Diha sa atong Bohol Island State University, o bisan laing lugar, bisag hatagag 100% scholarship ang mga estudyante aron mo-take up og kursong agrikultura, wa gyuy intresado. Duna tay higalang farmer nga may duha ka anak nga ulitawo. Wa gyuy intresadong mag-farmer.
Aduna gihapoy mga negosyante, bisan dinhi sa ato, nga gusto ipakuyanap ang Genetically-Modified Organism kon GMO diin ang kemikal nga pangsumpo sa mga sakit sa tanum isuksuk na diha sa genes sa tanum aron dili kini takbuyan sa bisan unsang sakit. Ang resulta, hasta ang maong kemikal ato nang makaon og apil kay tipik na man kini mismo sa tanum. Ang nakapait pa gyud kay kong ang GMO nga tanum mokuyanap na sa usa ka lugar, dili na kini mapugngan pagtakud sa ubang tanum kay ang tawo wala may kontrol sa buyog kon asa siya motugdon diha sa proseso sa pollination.
Dakung hulga gayud kini sa kinaiyahan ug sa kinabuhi sa tawo. Busa, niadtong 2003, si Governor Erico Aumentado, Vice Governor Julius Herrera, ug kanhi Senior Board Member niadtong tuiga, si Sir Dioning Balite, sa atong Provincial Government sa Bohol uban sa pagsuporta sa civil society, labi na sa mga environmentalist ug farmer-scientists, mideklarar nga ang Bohol usa ka GMO-free province. Gipalig-on kini niadtong 2010 ni Governor Edgar Chatto. Mao kana karon ang balaod.
Bisan pa sa mga pagpasiatab sa mga dagkung corporasyon batok sa mga supak sa GMO nga kuno kini scientific gyud, nagpabilin ang kamatuoran, nga walay igung kasigurohan nga ang pagkaon sa geneticially-modified organisms luwas gayud. Gani didto sa Europe, halos tanang nasud nagpatuman sa balaod nga tanang GMO products butangan gayud og label aron ang mga consumers adunay tataw nga kapili-an. Dinhi sa Philippines, ug sa USA, ubos sa pressure sa mga multinational corporations, wala kita hatagi sa maong katungod pagpili.
Dili nato angayng panamastamasan ang desinyo sa Ginoo. Tan-awag unsay nahitabo nato ron? Grabe na ang klima. Grabe ka-init. Grabe sab ang mga ulan ug bagyo. Matud sa mga Environmental Scientists ug ubang eksperto, resulta na ni sa atong pagpasipala sa kahayopan.
Mopili ta sa natural, organic, biodynamic, permaculture, bokashi, vermi, Jadam ug uban pang matang sa chemical-free farming. Kay kon atong respetoan ang mugna sa Dios, mas makaayo natong tanan. Nakaamgo na ta karon, di ba? Bisag dyutay ra ang kita, basta makaayo sa lawas. Wa tay lalis ana. Palig-onon ta ang Pro-God ug Pro-Environment nga matang sa Agrikultura!
