SA dihang gihugasan ni Hesus ang tiil sa iyang mga tinun-an, usa kini ka kongkretong panig-ingnan sa lideratong nagsukad sa pagkamapaubsanon. Matud pa, ang nag-una, maulahi; ug ang naulahi, mahiuna. Kini, ug daghan pang panultihon, tipik sa mga pruweba sa tiunayng liderato nga nanukad sa buotan nga kinaiya.
Ang mga Bol-anon natural ang pagkamapaubsanon. Mao kini ang hinungdan nga matag pista bisan kinsa mahimong modayon sa atong sala ug mamista, bisag dili kaila. Perte ka-ma-abi-abihon.
Ang gibantug nga “Bohol’s most illustrious son” mao si Carlos Polestico Garcia. Daghang bantugang Bol-anon. Apan si CPG mao’y nag-inusarang bitoon diha sa bandilang Bol-anon.
Siya ang ehemplo sa Bol-anong pagkamapaubsanon. Sa iyang pagdawat sa pagka-Presidente hulip sa popular kaayong si Ramon Magsaysay, si CPG miingon:
“Nasayud ako nga ang posisyon pagka-presidente sa atong nasud nagtangag sa bug-at kaayong mga responsibilidad. Bisan pa niana, uban sa panalangin sa atong Labawng Makagagahum, gidawat ko, sa tumang pagpaubos, kining lisud nga tahas. Inubanan sa pagsalig sa atong katawhan, masaligon ako nga atong masagubang ang tanang krisis. Sa umaabot nga mga adlaw, akong dawaton ang tiunay ug kinasingkasing nga mga pagsaway alang sa kaayohan sa katawhan. Akong kaakohan ang pagpadayon sa mga panglantaw ni Presidente Magsaysay ug among partido kutob sa akong mahimo”.
Mapaubsaon kaayo. Matinud-anon, balaknon ug epektibo. Walay pamalikas batok sa Dios ug mga kaatbang, walay mga panghulga, ug walay pag-insulto sa kababayen-an. Sa iyang Inaugural Address dihang napili siya pagka-Presidente niadtong December 1957, matud niya:
“Hangyoon ko kamo, akong kaigsoonang Pilipinhon, paghiklin sa mga kasuko ug panagbangi ug tabangi ako niining gimbuhaton nga gitugyan sa Dios kanako, alang sa demokrasya, kagawasan, ug hustisya. Sa mapaubsanong pamaagi akong gilatid ang mga gimbuhaton ning atong kagamhanan, ang mga tumong ug tinguha nga atong kab-uton, buwahan, ato kining makab-ot pinaagi sa atong lig-ong pagtuo ug panaghiusa. Ang tawo adunay kinutuban apan ang Dios walay kinutuban ug molungtad sa kahangturan, busa kinahanglan nato ang iyang panalangin isip usa ka nasud. Mangaliya kita sa Iyang pag-giya ug kaluoy aron kita panalanginan sa matag adlaw.
“Kay ang Iyang ginharian hangtud sa kahangturan ug ang Iyang gahum molungtad sa mga kaliwatan. Isibya ang handurawan sa Iyang kaaghop ug kitang tanan makatagamtam sa Iyang Kaangayan (Salmo 144). Kaniya walay imposible; apan kon wala siya, walay posible. Daghang salamat”.
Kining tanan niyang gisulti nagsimbolo sa mga Bol-anon. Mapaubsanon. Maabi-abihon. Maampoon. Kamao gajud. Buotan ug maajohon jamo, bujag.
Ang atong panultihon karong semanaha gikan sa akong paboritong philosopher ug scientist, Rudolf Steiner: “Ang pagkamapaubsanon ngadto sa mga ubos pa kanato, nga nakatabang sa atong pag-uswag, kinahanglanon sa tibuok kalibutan. Kung makasulti pa ang tanum, iya gyung pasalamatan ang mga mineral sa yuta diin siya milipang, ang hayup usab tingale moyukbo ngadto sa tanum sa pag-ingon: “Ikaw ang nakapatunhay sa akong kinabuhi.” Sa samang paagi angayng ilhon sa tawo ang iyang utang sa tibuok kinaiyahan. Sa atong katilingban, ang tawong naghupot sa taas nga katungdanan angayng moyukbo sa mga anaa sa ubos kaniya pag-ingon: “Kon wa pa mo nga naghago alang kanako, wala unta ako sa akong nahimutangan karon.”
Malipayong Domingo sa Pagkabanhaw, kaigsoonang Bol-anon!
