KASAGARAN sa mga nagkalisodlisod modangop sa pagpangutang. Daghan kanato ang nakasinati ug nakasuway niini nga pamaagi. Kon ang tawo mosulod sa pagpangutang, maputos na gayud siya sa utang. Ilabi na gayud kon magpakabuhi pinaagi niini nga mga lakang. Ang pagpautang usa ka paagi nga mokita. Matud pa, “money begets money”. Sa laktod nga pagkahisgot, ang pagpautang mokita gayud tungod sa tubo. Kon makautang ang tawo, unya mobayad pa gayud ug tubo, mosangpot kini sa dakong alkansi sa balansi sa atong kita ug gasto. Kon padayon nga manghulam aron makabayad sa mga utang, mosamot gayud nga magapos ug dili na makabadbad.
Daghan ang moingon nga sila nagkalisodlisod. Kabus ang ilang pamuyo ug dili igo ang ilang kita. Sa ilang kahimtang, unsay mga lakang nga ilang gihimo aron nga mahaw-as sa kalisod ug kapit-os? Ang kasulbaran sa mga suliran sa kakabus mag-agad kini sa mga panglantaw ug hugot nga paghukom nga batokan ang mga babag ug hulga sa kinabuhi. Dili igo nga makit-an ang hinungdan sa mga problema, apan angay lamang sulbaron gayud. Ang mga problema kanunay ug kauban gayud sa pagpakabuhi, ug basi sa mga kasinati-an, angayan lamang nga hatagan gayud ug tinud-anay nga pagtagad. Dili pinaagi lamang sa pulong, apan kinahanglan gayud nga buhaton.
Sa mga higayon nga kita mamalandong sa atong lisod nga kahimtang, daghang motuhop nga mga pamaagi kon unsaon gayud nga magkadugtong ang isig ka tumoy sa atong mga lakang. Apan ang lintonganay niini mao ang pagbuhat sa angayan nga buhaton. Kon kulang ang kita, angay nga dugangan ang kita-on. Unsaon? Kini ang angay sulbaron. Dinhi niining dapita magsukad ang problema. Wala kita masayod kon unsaon pagsulbad. Kining butanga ang nakahatag ug dakong pangutana. Ang atong hunahuna nakatutok sa pangutana kon unsaon. Wala kita mosuway pagbuhat sa angay himoon. Wala kitay kalibotan kon unsaon.
Aron nga makabadbad sa atong pagkagapus, kinahanglan nga mangita ug pamaagi nga adunay dugang kita. Apan daghan sa mga nanginahanglan ang gusto nga anaa dayon tubag ug kasulbaran. Dili kini sayon nga mahitabo. Sama ra usab nga dili sayon nga mangutang. Ang pagpangutang makatabang. Kini maoy makapahiluna ug makapahimutang. Mahimo kining basihan nga matun-an ang mga lakang ug pamaagi. Mahimo usab kini nga tamdanan ug sunduganan sa mga angay usabon ug bag-ohon sibo sa laraw nga buhaton. Ang pagpagpangutang usa ka lakang tumong sa pamlambo ug sa dugang puhonan. Tun-an ang pagpangutang kon unsaon aron nga kini makatabang ug dili makabuang.
