GIWAGTANG na kaniadtong Agosto 1, 2024 sa Bureau of Fisheries & Aquatic Resources (BFAR) ang redtide warning sa kadagatan sa lungsod sa Dauis ug syudad sa Tagbilaran.
Kini ang unod sa gipagawas nga shellfish bulletin (SB)#18 sa BFAR kaniadtong Agosto 3, 2024 diin mukabat nalang sa walo ka mga lugar sa nasud ang adunay presensiya sa Paralytic Shellfish Poison (PSP) kon redtide toxins ug wala na maapil ang lalawigan sa Bohol.
Kini naglakip sa Dumanquillas Bay sa Zamboanga del Sur; coastal waters sa San Benito sa Surigao del Norte; Coastal waters sa Daram Island ug Zumarraga Island sa Samar; Cambatutay Bay sa Samar; Matarinao Bay sa Eastern Samar; Cancabato Bay sa Leyte; Coastal waters sa Tungawan sa Zamboanga Sibugay.
Apan niadtong Oktobre 16 niining tuiga, ang BFAR mipagawas sa ilang ika-26 nga Shellfish Bulletin diin managsama gihapon nga walo ka lugar ang dunay redtide toxins.
Hinuon, gipasalig sa bureau nga luwas kan-on ang mga isda, nukos, kinhason ug alimango basta lutoon ug hugasan og maayo.
“All types of shellfish and Acetes sp. or alamang gathered from the area shown above are NOT SAFE for human consumption,” sigon sa BFAR.
Kahinumduman nga kaniadtong Marso 1, 2018, unang gipagawas sa BFAR ang redtide alert sa kabaybayunan sa Dauis ug Tagbilaran ug kaniadtong Agosto 3, 2024 kon unom ka tuig ug lima ka buwan ang miabot sa wala pa hingpit nga mawala ang redtide toxins sa maong mga dapit.
Unsa ang epekto sa red tide?
Matod sa Department of Health, delikado ug makapatay ang pagkaon sa seafood nga apektado sa red tide.
“Ang red tide poisoning kay usa ka life-threatening syndrome nga nalangkit sa pagkaon sa kontaminado nga kinhason,” matod sa DOH.
Makuha kini gikan sa red tide microorganisms nga makita sa pipila ka tahong, oysters ug clams.
Pipila sa mga timailhan sa mga apektado niini mao ang mosunod: pagpaminhod sa palibot sa baba o nawong; pagkalipong; sakit ug “paralysis” sa mga kamot ug tiil; kahuyang sa tibook lawas; paspas nga pulso; kalisud sa pagsulti, pagtulon ug pagginhawa; labad sa ulo; sakit sa tiyan; ug pagsuka ug kalibanga.
Matod sa DOH nga ang mga maigo kinahanglang hatagan og saktong pagtambal, ug hatagan og “ventillatory support/artificial respiration” ilabi na sa grabeng mga kaso ug ang “fluid therapy” mahimo usab nga ihatag sa mga pasyente.
Makatabang sab kuno ang “detoxification” pinaagi sa tubig sa lubi ug pula nga asukar. “The symptoms are purely neurological and the onset is rapid that it can be felt within 12 hours,” dugang sa departamento. (RTB)
