DINHI ning atong senimanang lindog atong hatagan og dakung pagtagad ang natad sa kultura tungod kay sa atong kalibutan karon pulitika ug ekonomiya ra man gayuy gihatagag gibug-aton. Hapit na usab ang pinili-ay sa barangay ug mao gihapon ang sistema. Ang ekonomiya gibaligtus usab sa pulitika. Matud pa sa mga tigpaniid, ang golden rule kuno sa pulitika, sa Iningles pa, “He who has the gold, rules”. Atong dawaton ang realidad sa atong katilingbanong kahimtang. Apan ato gayung ilhon nga, sa pagkatinuod, patas ang pagkamahinungdanon sa pulitika, ekonomiya ug kultura.
Ang lunsay nga pulitika mahitungod sa katungod ug legal nga mga hisgutanan. Ang ekonomiya mahitungod sa patigayon ug panalapi. Kining duha, pulitika ug ekonomiya, mao gayuy gipakadak-an sa atong kalibutan sa dugay nang panahon. Subo palandungon nga bisan pa sa pagkapatas sa ilang importansya, kulang ang pagtagad nga gigahin alang sa kultura. Ang kultura mao ang natad diin ang kahulugan ug kagawasan pagtuki sa tanang aspeto sa kinabuhi, lakip na ang labing mahinungdanong hisgutanan sa ispirituwal nga kinabuhi, maoy atong pakadak-an.
* * *
ALAK. Dugay na tang nibija ining bisyoha, alcohol ug ilimnong makahubog. Sa panuigong 23 niadtong Dekada 80 gitakbuyan kita sa sakit nga peptic ulcer tungod sa kakulangan sa disiplina sa pag-inum ug pagkaon. Tungod niana, napugos kita pag-undang sa alak.
Apan ang alak nga atong gihisgutan dinhi mao ang tambag ni Santo Padre Pio. Matud pa niya sa Iningles, “Pray, hope and don’t worry”. Sa ato pa, Ampo, Laum, Ayaw Kaguol (A.L.A.K.). Lisud kining tumanon kon kulang kita sa pagsalig sa Dios. Apan ang pagsalig sa Dios makab-ot lamang nato kon kita mapahiubsanon, kay kon kita nagtuo nga igu na ang atong kaugalingong abilidad aron pagpakabuhi, dayag na lang nga maglisud kita pagsalig sa uban, ug ilabi na sa Dios. Ang tim-os nga pagsalig sa Labawng Makagagahum nanginahanglan sa pag-surrender ug pagsumitir sa atong kaugalingon ngadto Kaniya.
Matud sa usa ka higalang akong girespetoan apan dili motuo sa Dios (atheist), dili siya motuo sa Dios kay wala niya masuta kon tinuod bang adunay Dios. Pero ako siyang gipangutana. “Brod, tigsakay lagi kag eroplano? Oo, mitubag siya”. Sa ato pa, bisag wala siya makakita sa mga piloto, kay kini sila adto man sa lawak nga dili makit-an sa mga pasajero, misalig siya nga sila hanas nga mopalupad sa maong sakyanan ug luwas nga moabut sa iyang padulngan. Nakahinuklog ang akong amigo. Good luck na lang nimo, migo. Ako kang iapil sa akong mga pag-ampo. Iapil pud kos imo ha.
