NAKALABANG na ang Bohol sa unang 15 ka adlaw human mababoy ang sakit nga mipatay ug nagpahipos sa mga baboy sa 9 ka mga banay nga nagtinir og gagmay nga baboyan sa San Vicente, Pilar.
Kini maoy gibutyag ni Provincial Veterinarian ug African Swine Fever (ASF) Task Force Executive Officer Dr. Stella Marie Lapiz, didto sa Kapihan sa PIA nga gisibya online sa PIA Bohol Youtube channel ug sa facebook niini, Agosto 10.
Matud ni Dr. Lapiz, subay sa Department of Agriculture – Administrative Circular No. 02 series of 2022, gimandu didto nga mahimo lamang tawgon nga Red o Infected Zone ang usa ka lugar kon makakompleto kini sa tulo ka gikinahanglan nga kondisyones.
Una niini sa mga kondisyones, matud niya, tawgon lamang ang usa ka lugar nga dili na luwas sa sakit ilabi na sa ASF kon kompirmado na nga adunay kagaw sa ASF nga nakuha gikan sa mga test nga gidumala sa natungdang ahensya sa kagamhanan.
Ikaduha, gawas sa natumbok na nga lugar diin nakuha ang ebidensya sa sakit, may mingbuto na usab nga laing kaso sa lain nga lugar, ma baboyan man o sa barangay.
Ikatulo niini, kinahanglan nga ang kagaw nga unang namatikdan nga nakaingon sa sakit, mao usab ang nakapatakod sa lain nga lugar sulod sa 15 ka adlaw.
Sa una nga kondisyones, nasulod ang San Vicente, Pilar, matud pa sa babaye nga Veterinarian.
Apan sa paspas nga aksyon ni Gobernador Erico Aristotle Aumentado ug sa Office of the Provincial Veterinarian, lakip na ang abtik nga activation sa ASF Task Force subay sa mandu sa gobernador pinaagi sa Executive Order No 37 niini, dali nga nasapnan ang sakit ug wala na makapanakod pa sa laing lugar.
Gani, wala pa makataho ang local nga mga tinugyanan nga may nangamatay na nga baboy didto sa Purok 6 sa San Vicente, Pilar, misulod na ang Team sa ASF task Force aron sa pag-imbestigar aron makuha ang detalye ug may inisyal na nga basehan sa sunod nga mga lakang.
Samtang naghipos sa mga baboy nga nasakit, gi-alihan dayun ang lugar aron wala nay makadala sa sakit kon ugaling may kagaw pa nga wala mamatay sa una nga disinfection.
Gisunod na dayun ang pagkuha sa mga blood samples gikan sa mga baboy nga gibuhi sa mga kabalayan sulod sa usa ka gatus ka metros gikan sa silingan nga may suliran sa ASF ang ilang baboyan.
Human kini mahipos ang blod samples ug gipatesting sa Reverse Transcription Polymerase Chain Reaction aron ilhon ang kagaw, gipatesting pa usab kini ngadto sa Regional Laboratory and Research Development Facility diin nakompirmar ang kagaw sa ASF nga kina-ingnan sa viral infection.
Dinhi usab nasayran nga negatibo sa kagaw ug sakit ang mga baboy nga anaa sulod sa 100 ka metros gikan sa mga nangasakit nga hayop.
Wala pa makontento niini ug haum sa mandu sa palisiya sa nasudnong kagamhanan sa panahon nga magcontain sa kagaw, nagkolekta na usab ang mga tinugyanan sa mga blood samples sa mga baboy nga anaa sa 500 metros gikan sa mga labing duol nga tangkal sa baboy nga nasakit.
Sama sa gihapon, wala’y nakit-an nga timailhan sa kagaw nga nakagawas ug nakapanakod sa mga baboy sulod sa 500 metros.
Agosto 9, ang ika 15 ka adlaw nga tagal subay sa ika tulo nga kondisyon sa Department of Agriculture – Administrative Circular No. 02 series of 2022, nga sulod sa 15 ka adlaw, may laing lugar nga mamatikdan nga nagsugod na usab ang sakit.
Kalooy sa Ginoo, wala pa kitay lain nga kaso, matud ni Dr. Lapiz, apan bisan pa man, nihangyo na usab ang babayeng hepe sa OPV sa kooperasyon sa tanan aron magtabang sa pagbantay ug pagpulaw aron masanta ang si bisan kinsa nga mangahas sa pagpasulod pa gihapon sa karne sa Bohol, ilabi na kon gikan sa mga lugar nga apektado sa ASF.
Kon wala pay laing kaso nga mobutho sulod sa sunod nga 15 ka adlaw, mahimong ang Bohol pa ang labing unang lalawigan nga malampuson nga nagpababoy sa unang timailhan sa kagaw nga nakasulod apan wala na makaduhig pa sa binilyon nga industriya sa baboyan dinhi. (rahc/PIA-7/Bohol)
