HUMAN ikadeklara ang kinatibuk-ang Bohol sa United Nations Educational Scientific Cultural Organization (UNESCO) isip global geopark niadtong Mayo 25, 2023, mahimong makuha na usab sa laing lugar sa Bohol ang mas gikaintapan nga UNESCO World Heritage Site.
Kini ang gipadayag ni Dr. Ivan Anthony Henares, UNESCO National Commission (UNACOM) Secretary General sa iyang menshahe atul sa opisyal nga pagtunol sa deklarasyon sa tibuok isla ug mga kadagatan sa Bohol nga lakip na sa 195 ka geoparks sa tibuok kalibutan.
Diha nga gitrabaho sa Bohol kauban ang mga taga University of the Philippines School of Urban and Regional Planning, nasagop sa UNESCO general Assembly didto sa Paris ang nominasyon sa Bohol nga himoon na nga global geopark pinaagi sa usa ka resolusyon.
Ang global geopark nga designation sa Bohol, naglangkob sa mga natural nga mga lugar nga mahimong sentro sa pagtuon sama sa marine terraces sa Baclayon ug sa Maribojoc-Loon, ang labing karaan nga baton ga nahulma gikan sa mga tipaka sa mga bonbon didto sa Alicia, ang nagsulbong nga kabungturan sa The Alicia Panoramic Park, ang Sistema sa mga langub sa Bohol, ang Chocolate Hills natural monument, ang lamanoc Island, ang nasak nga yuta sa Anonang, ang Danajon Double Barrie Reef ug ang mga marine protected areas sa Bohol.
Apan, matud ni Dr Henares nga giandan na ang nimonasyon karon sa Chocolate Hills ug tulopa mga mga lugar sa Bohol nga masulod na sa World Heritage Sites ug possible nga maapil na sa unom karon nga ania sa Pilipinas.
Ang World Heritage Sites sa Pilipinas mao ang Palawan Underground River, makasaysayanong syudad sa Vigan, Cordillera Rice Terraces, Tubbathaha Reefs Natural Park, mga simbahan nga bato sa San Agustin sa Intramuros, Santa Maria sa Ilocos, Miag-ao sa Iloilo, Paoay Church sa Ilocos ug ang Mount Hamiguitan Range Wildlife .
Matud ni Henares, ila na nga gilihok karon ang Chocolate Hills nga maapil na sa prestihiyoso nga World Heritages Sites.
Ang Chocolate Hills sa Carmen, Batuan ug Sagbayan daan na nga nasukip sa tentative list nga idusoay sa UNACOM ngadto sa UNESCO.
Sa Bohol, gawas sa Chocolate Hills, anaa na usab sa tentative list sa World Heritage Sites ang Loboc Church nga mahimong ikadugang sa mga karaang simbahang bato sa nasud nga nadeklara nang World Heritage Sites.
Mahimo usab nga iduso na sa UNACOM ang petroglyphs sa Lamanoc caves sa Anda Peninsula nga karon nasukip na apan mahimong ila-in na sa iyang pagkahisakop sa Bohol global geoparks. (RAHC/PIA-7/Bohol)
