Ang kapait sa hazing”

WHO would have thought of assassinating Negros Oriental Governor Roel Degamo right in his own residence, and in the presence of several civilians?

This would be the question lurking in everybody’s mind following the arrest of 3 suspects in the bloody massacre yesterday morning of Degamo in his residence in Pamplona, Negros Oriental.

Of course, the police could get a lot of information from the 3 suspects, assuming that they would cooperate in the investigation. But if the suspects or their families summon their lawyers, then the situation becomes complicated.

Because by then, the lawyers would insist on the legal way of securing the confession of the suspects.

* * *

In the mind of many residents in Negros Oriental, I am sure they are thinking of a possible mastermind, the same name who is also thought by many to be the same mastermind to the other unresolved killings of lawyers, media personnel and even ordinary farmers in Negros Oriental.

The name is spread in hush-hush for obvious reasons. Nobody wants to be the next in line to the hapless victims of killings in that province.

So when some Negrenses discuss about the killings, automatically the name is mentioned as the culprit.

Why?

Naa na man god siyay record, a deadly record at that.

Hasta gani ang anak, naa na sab similar record and this is the very reason why the name automatically crops up when killings in that province are mentioned.

Naa nay deadly pattern bah.

* * *

Now, the PNP of Negros Oriental has 3 suspects, one of whom has a CIDG identification card in his possession when arrested.

The Card bears the name “Agent Joric G. Labrador.”

What this really means remains a mystery as of the moment.

Police diay to tawhana?

What is “fortunate” about the incident is the fact that there is a CCTV footage.

The suspects could be linked to those shown in the footage, provided there is clear resemblance.

* * *

Daghan nangandoy nga madakpan na unta ang mastermind kay sa mga nangaging panahon, dihay mga abogado ug mga media personalities nga gipusil pero hangtod karon, unresolved lang gihapon.

Dihay foreigner, apil ang iyang mistress, gipusil patay sab dili pa lang dugay, human buhii sa mga police upon orders sa Provincial Prosecutor kay walay mikiha. Ang foreigner usa sa mga suspects sa pagpusil-patay sa usa ka tawo nga apil sa pamilya Teves.

Hangtod karon, wala pa mahibaw-i kon kinsa gyod ang nagpatay sa foreigner ug iyang mistress, hasta ang usa ka tawo nga sakop sa pamilya Teves.

Ang laing suspect, kauban sa foreigner, buhi pa, kay wala man mogawas sa presohan.

Posible kaha nga “naluwas” siya kay wa mogawas sa selda?

* * *

Kon ikomparar sa mga nangaging mga pagpusil didto sa Negros Oriental, dunay dako kaayo nga kalainan.

Mga 7 ka oras gikan sa pagka-hitabo, nadakpan dayon ang mga suspects. Dalia ra kaayong nakadakop og mga suspects.

Apan kadtong dihay mga abogado nga gipang-pusil patay, hasta ang usa ka komentarista sa radyo, hangtod karon wa pa gyod maayong resulta.

Matod pa, mas ngitngit pas alkitran ang tsansa nga masolbad ang maong pagpusil bisan nanglabay na ang pipila ka mga tuig gikan sa maong panghitabo.

Wa pa gihapon lead sa killer hasta sa mastermind.

Ngano kaha noh nga dali ra man kaayo karon?

Tungod ba kay dakong opisyal ang nalambigit? O, gi-swerte lang gyod ang mga kapolisan nga nagdanghag lang ang mga suspetsado maong nadakpan dayon?

* * *

Tungod sa maong panghitabo, nasapawan ang kamatayon sa usa ka estudyante tungod sa hazing.

Matod pa, miapil ang maong estudyante sa Tau Gamma Fraternity sa usa ka initiation rites og gikan adto, nawala siya og pipila ka adlaw hangtod nakit-an na ang iyang patay nga lawas.

Napuno kini sa bun-og nga resulta sa pagbunal sa makadaghan nga higayon sa usa ka kahoy nga gitawag og paddle.

Sama sa bugsay sa sakayan ang paddle, pero mas baga og mas bug-at kini.

Yes, he was basically tortured and brutalized during the hazing rites.

* * *

I recall the time I had my review in Makati from way back when. The apartment where I was staying was also catering to some law students in one of the law schools there.

One such resident was also reviewing for the Bar Exams, just like us. And in one of our break times, he narrated to us his experience when he joined the law fraternity.

One incident that he would never forget was the initiation rites. He said the neophytes like him were made to sign a waiver, indicating that they knew of the consequences of the rites and absolved the fraternity and all other “brods” of any criminal or civil liability arising from any damage or injury that may occur or may result from the initiation rites.

After that, hell begins, he said.

Gawas sa psychological torture, bunalan o lambosan pa gyod sa makadaghan nga panahon ang paa sa neophyte sa tanang mga sakop nga gusto moapil sa bunalanay.

Paddle ang gamiton sa pagbunal, usahay ang lapad ang modapat sa paa og maghimo kini og kusog kaayo nga “plak.” Pero usahay sab, ang ngilit sa bunal ang modapat sa paa maong segurado gyod nga matumba ang gibunalan. Kasagaran, magkisi-kisi ang bunalan sa kasakit pero bisan pa man niini, padayon gihapon ang pagbunal hangtod mahuman ang tanan nga gusto moapil sa bunalanay.

Dunay stages ang pagbunal by degrees, kon 15 degrees, dili kaayo sakit kay duol ra man sa paa, pero kon 30 degrees na, sakit na gyod, og kon 45 degrees na gyod ang pagbunal, hilabihan na kini kakusog kon modapat sa paa maong segurado nga matumba gyod ang bunalan.

Tungod kay segurado man gyod nga dunay i-ICU human sa initiation rites, the source told us that the fraternity would always make sure to make arrangements with hospitals, “friendly hospitals” at that, he emphasized.

Dakong demalas na gyod kon dunay mamatay, pero di gyod na kalikayan, he said poker- faced.

Susmariosep, was our only reply.

* * *

Well, waiver or no waiver, the act of torture during the initiation rites is still criminal in nature and the participants, including the officers who abet the act, are also liable.

Dili makasalbar ang gipirmahan nga waiver.

Nganong magbunalanay man gyod?

To foster strong brotherhood kuno. Walay brotherhood kuno kon way bunalanay mao na nga apil gyod pirmi ang baga nga paddle sa initiation rites.

Maayo na lang unta to og punoan sa kamunggay ang gamiton, baga nga hardwood pa ra ba gyod nga hilabihan ka sakit kon modapat na og full blast sa paa ug ubang parte sa paa, tiil o sampot.

Labi na gyod kon ang ngilit sa paddle ang modapat.

Nganong daghan man ang mobunal?

Kay kadtong mga nakatilaw og bunal sa una, mobalos man pod to sila og bunal kon initiation rites na sab sa mga bag-ong members. Magakadaghan ang mga gusto moapil sa fraternity, magakadaghan sab ang moapil sa bunalanay.

Kadtong mi-survive sa bunalanay, pipila ka adlaw sab nga mag-agwanta sa kasakit sa kalawasan, ang uban maglisod og lakaw, hasta pag-ilis sa karsones kay hilabihan ka-violet kini tungod sa bun-og.

Wa pa nay labot sa mga sagpa, kulata ug uban pa nga mga pasakit, apil ang pagpakaulaw pinaagi sa paghubo sa mga sinina, tabangan og halok sa ngabil ug ubang parte sa lawas.

Samtang gihimo kini, kanunayon sab pagsulti nga mo-quit na lang aron maundang na ang mga kasakit apan bisan pa niini, mopadayon na lang gyod sa torture kay matod pa, nabasa na man, maligo na lang.

Lisod sabton usahay ang tawo.