NAGPABILIN gihapong gipahamtang sa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) ang shellfish ban sa syudad sa Tagbilaran ug lungsod sa Dauis human nagpositibo gihapon kini ‘paralytic shellfish poison o red tide toxin ang mga samples nga nakuha sa kabaybayonan niini’.
Unang gi-isa sa BFAR ang red tide alert sa maong duha ka lokalidad hapit na mag-upat ka mga tuig.
Sigun sa BFAR Bulletin No. 1 nga gipagawas niadtong Enero 10, 2023 ang kadagatan sa Dauis ug Tagbilaran kauban ang laing 7-ka lugar sa Pilipinas ang nagpositibo pa gihapon sa ‘aquatic microorganisms’ nga maoy makaingon sa ‘paralytic shellfish poison’.
Kini naglakip na sa kadagatan sa Milagros, Masbate; Panay, Pres. Roxas, ug Pilar sa Capiz; Dumaquillas Bay sa Zamboanga del Sur; Irong-irong ug San Pedro Bay sa Samar; ug Lianga Bay sa Surigao del Sur.
Subling gitumbok sa BFAR nga ang shellfish ug acetes sp. (alamang) nga makuha sa mga lugar nga may red tide, dili luwas nga kaonon ug diili kini angay kuhaon, kan-on ug ibaligya.
Samtang ang mga isda, hipon ug lambay nga makuha sa mga apektadong lugar sa red tide luwas lamang kan-on kun lab-as kining nakuha ug hugasan og maayo sa dili pa lutuon.
Kahinumdoman nga ang BFAR-Bohol sa nakalabay nga tuig 2019 mihimo sa “experimental” nga pagpananom og seaweeds sa kadagatan sa Barangay Bool ning syudad sa Tagbilaran nga gilaumang makatabang sa pagpakunhod sa red tide toxins sa maong mga lugar pinaagi sa pagsuyop sa sustansya nga maoy makaingon sa pipila ka phytoplankton, o microalgae, sa pagdaghan.
Ang pagdaghan sa densidad sa phytoplankton o microalgae makaingon sa taas nga konsentrasyon sa algal bloom, nga mas giila nga red tide.
Apan ang maong lakang nahunong human nabanlas sa kusog nga hangin ug ulan nga niigo sa syudad sa katapusang mga buwan sa tuig 2019.
Matud pa ni BFAR-Bohol Officer-in-Charge Candido Samijon, ang maong proyekto wala nilanat og dugay aron matino kun epektibo ba ang maong lakang sa pagpakunhod sa red tide toxins.
Ang red tide alert sa lungsod sa Dauis ug syudad sa Tagbilaran nagsugod sukad niadtong Marso 2018. (RTB)
