MAAYO ang turismo. Ipadayon nato ang pagpalambo sa atong environment-friendly tourism sites. Apan wa nay lalis; kon dunay pandemic, zero ang turismo.
Hinuon, may pandemic o wala, kinahanglan jud tang mokaon. Og aron ta makakaon, kinahanglang dunay mananum. Mao nay atong kasinatian ubos ni Vice Governor Dioning Balite kaniadto. Ang agrikultura kinahanglanon gyud kanunay. Ang mga mag-uuma kinahanglanon sab kanunay.
Kumusta ang atong mga mag-uuma? Sa mga nasud sama sa Japan, ang pagka-farmer usa ka garbo ug maayong patigayon. Bisan kanus-a halangdon gayud ang pagka-farmer. Pero dinhis ato, ambut lang kahag maayo ba ang patigayon.
Ang kasagarang edad sa atong mga farmers, 58. Talagsa ra kaayo ang batan-on nga mag-uuma. Diha sa atong Bohol Island State University, o bisan laing lugar, bisag hatagag 100% scholarship ang mga estudyante aron mo-take up og kursong agrikultura, wa gyuy intresado. Duna tay higalang farmer nga may duha ka anak nga ulitawo. Wa gyuy intresadong mag-farmer.
Sa wa pay covid, ang atong Kagamhanang Probinsyal naglaraw nga himoong priority ang agriculture dinhi sa atong probinsya. Kita gud ang giilang food basket sa Central Visayas, di ba? Apan tungod sa daghang rason, wa kini idayon. Unya, miabut ang covid. Karon, ang maayong balita, mibalik na ang paghatag og top priority sa agriculture.
Ang dili-kaayo-maayong-balita mao, nga sa dihang Agriculture Secretary ang niaging gobernador, mipadayag siya nga pabor siya sa Golden Rice o, GMO, genetically-modified organism, kansang natural nga kinaiya giusob aron butangan sa kemikal nga kontra sa mga sakit sa tanum. Sa ato pa, matag-higayon nga mokaon ta og GMO, apil sa atong gikaon ang kemikal nga kontra sa mga sakit sa tanum. Hinaut nga dili na kini mao ang baruganan sa kasamtangang Governor bahin niini.
Niadtong 2003, si Governor Erico Aumentado ug Vice Governor Julius Herrera sa atong Provincial Government sa Bohol uban sa pagsuporta sa civil society, labi na sa mga environmentalist ug farmer-scientists, mideklarar nga ang Bohol usa ka GMO-free province. Mao kana karon ang balaod.
Bisan pa sa mga pagpasiatab sa mga dagkung corporasyon batok sa mga supak sa GMO nga kuno kini scientific gyud, nagpabilin ang kamatuoran, nga walay igung kasigurohan nga ang pagkaon sa geneticially-modified organisms luwas gayud. Gani didto sa Europe, halos tanang nasud nagpatuman sa balaod nga tanang GMO products butangan gayud og label aron ang mga consumers adunay tataw nga kapili-an. Dinhi sa Philippines, ug sa USA, ubos sa pressure sa mga multinational corporations, wala kita hatagi sa maong katungod pagpili.
Dili nato angayng panamastamasan ang desinyo sa Ginoo. Tan-awag unsay nahitabo nato ron? Matud sa mga Environmental Scientists ug ubang eksperto, resulta na ni sa atong pagpasipala sa mga hayop.
Mopili ta sa natural, organic, biodynamic, permaculture, bokashi, vermi, Jadam ug uban pang matang sa chemical-free ug GMO-FREE farming. Kay kon atong respetoan ang mugna sa Dios, mas makaayo natong tanan. Nakaamgo na ta karon, di ba? Bisag dyutay ra ang kita, basta makaayo sa lawas. Wa tay lalis ana.
