ANG mga katawhan karon nakasinati na sa mga nagpanghitabo sa atong palibot, kalikopan ug kinaiyahan. Ang mga katalagman ug kalamidad lahi na kon itandi sa nanglabay nga mga katuigan. Mga balita mahitungod sa bagyo, linog, huwaw, lunop, pagbaha ug pagdahili sa yuta kanunay natong madungog sa radyo ug TV ug mabasa sa mga pamantala-an. Kini nga talan-awon maoy hulagway sa kausaban nga dugay nang nagsugod apan wala lamang kaayo mabantayi. Nahisgutan apan wala kaayo hatagi ug gibug-aton ug pagtagad. Ang ubang katawhan, tingali nakabantay, apan wala mosuway pagtugkad ug mosusi sa mga rason ug hinungdan.
Ang kausaban sa klima sa kalibotan nakahatag ug dako kaayong hinungdan sa gidangatan sa panahon karon. Ambot kaha kon daghan ba ang nagpakabana sa pagsaka sa temperatura nga gisinati karon. Apan tinuod gayud na misaka na ang kainit sa atong palibot. Naapaektohan niini ang lakat sa panahon. Kon padayon kini nga magpanghitabo, gilantaw nga sa hinapos niini nga siglo, daghang mga ubos nga bahin sa kalibotan ang malunopan ug mahanaw sa mapa sa kayutaan. Gituho-an nga kon kini magpadayon, ang mangatunaw nga bukid sa mga yelo ug nyebe makapataas sa tubig-dagat. Magbaha ang tubig gikan Antartika subay sa mga suba paingon sa kalawran.\
Ang kausaban sa klima mosangpot sa pag-init sa kalibotan. Epekto kini sa nagkadaghang pundo sa mga greenhouse gases sa kapunawpunawan. Ang greenhouse gas makaguba sa ozone layer nga maoy naghabol sa kalibotan batok sa kainit ug silaw sa adlaw. Kon mabuslot ang ozone layer, direkta na nga molusot ang kainit sa adlaw, moigo sa aping sa yuta nga makaugom ug momugna ug dugang kainit. Kon maugom ang kainit, sama sa usa ka hudno, momugna kini ug kainit sa palibot. Imbis nga ibanda ang kainit, magumon kini ug makasamot sa kainit. Maoy hinungdan nga mosaka ang temperatura sa palibot nga maoy makapatunaw sa mga yelo ug nyebe.
Inanay kini nga nagpanghitabong kausaban. Maoy hinungdan nga wala ug dili kaayo nabantayan. Apan karon nga ato nang nasinati ang epekto niini, angay lamang nga ang mga katawhan magpakabana. Angay natong sayron ang mga lakang nga atong buhaton ug himoon. Mga mugna nga maoy sagupon kon gusto pa nato nga mapahi-uli ang naguba natong pinuy-anan. Bililhon na kaayo ang mga gutlo karon nga panahon tumong sa gikinahanglang mga paagi nga mapugngan ang kausaban sa atong klima. Dili lamang ikaw, ako, apan ang tanan ang angayang magmata samtang aduna pay nahibiling higayon nga ang tanan magkahi-usa.
