ANG lunop maoy pinakakuyaw sa mga katalagman sa kinaiyahan. Kini mahitabo kon adunay daghang tubig nga matapok sa usa ka dapit. Kasagaran kini mahitabo panahon sa ting-uwan. Adunay daghang dapit sa atong nasud nga malunopan ilabi na kon moapaw ang mga suba. Sa mga dapit nga adunay dagkong mga dam, kuyaw usab nga magkalunop. Panahon sa bagyong Yolanda didto sa Leyte, dihay nahitabong paglunop tungod sa tsunami ug storm surge. Sa mga dapit nga adunay mga dagkong bukid sa ice ug snow sama sa Arctic , hayan adunay mahitabo nga lunop kon mangatunaw kini panahon sa global warming. Ang Balaang Kasulatan nashisgot sa dakong lunop panahon ni Noah.
Ang lunop maghatag ug dakong kadaut sa kinabuhi ug mga kabtangan. Dili lamang mga katawhan ang maapektohan, apil usab ang mga kahayopan. Makaguba kini sa inadlaw nga kalihokan. Hinungdan usab kini nga adunay mga sakit. Ang tubig nga nagpundo mahimong maitlogan sa mga lamok. Karong panahona, ang mga lamok maoy nagdala ug kagaw nga dengue ug malaria.
Makaguba usab kini sa dagan sa negosyo ug patigayon. Makalangan kini sa katilingbanong pangalagad sama sa sugang dagitab, transportasyon ug tubig nga mainum. Kon madaut ang patigayon, maapektohan ang tinubdan sa pagkaon ug ubang panginahanglan.
Dako kini ug epekto sa ekonomiya. Kon madaut ang ekonomiya, ang panginabuhi-an sa katawhan mapagan. Kon mosaka ang presyo sa mga palaliton, makahatag kini ug kalisod sa panginabuhi. Dako usab kini ug epekto sa kalikopan. Makamugna kini ug pagdahili sa yuta ug makadaut sa pundasyon sa yuta. Kon kini mahitabo, mahanaw ang sa katambok sa yuta. Sa umaw nga yuta, dili na mabuhi ang mga tanum ug mawad-an nag makaon ang mga kahayupan. Maguba ang ekolohiya nga mahimong mosangpot sa pagkadaut sa kalibotan nga atong gipuy-an. Unsay dangatan kon kini mahitabo? Unsay makaingon nga adunay lunop?
Angayan nga malikayan ang lunop. Ang kagamhanan ug katawhan mohimo ug mga paagi nga kini dili mahitabo. Adunay mga lakang nga pagabuhaton panahon sa lunop. Mohimo usab ug sistima sa pagpahibawo sa mga katawhan sa kahigayonan nga magkalunop. Angayan nga adunay mga pamaagi sa hustong mapahimutang sa nagpundong tubig. Susihon ug sayron ang mga hinungdan nga magkalunop. Ang mga kahoy makapugong sa tubig. Kon walay mga kahoy nga mopugong, paabota ang dakong kadaut panahon sa lunop. Angayan lamang nga sugdan ug ipadayon ang pagpananum ug kahoy. Ang mga kahoy nga atong itanum karon, dakong gasa kini alang sa umaabot nga mga kaliwatan.
