SA usa ka lakang nga nagtimaan sa pagkamabinantayon ug pagkamalaumon, ang Bohol naghimo ug mga lakang aron usbon ang Seksyon 3 sa Provincial Ordinance No. 2025-015, nga nagbalhin sa ilang polisiya sa pagsulod sa African Swine Fever (ASF) gikan sa total nga pagdili ngadto sa regulated nga pagsulod sa buhi nga baboy, mga produkto sa baboy, ug mga genetic nga materyales sa baboy.
Giaprobahan sa unang pagbasa, ang gisugyot nga amendment maoy gitutokan sa public consultation nga gipahigayon niadtong Miyerkules, Oktubre 29, 2025, sa Pre-Session Hall sa Sangguniang Panlalawigan.
Ang lakang nagtinguha sa pagbalanse sa biosecurity protection uban sa pagpabuhi sa lokal nga industriya sa baboy, subay sa Strategic Governance Roadmap ni Gobernador Aris Aumentado sa lig-on nga agrikultura ug seguridad sa pagkaon.
Gipangunahan ni Board Member Lucille Lagunay, chair sa Committee on Agriculture, ang konsultasyon sa mga miyembro nga sila BMs Dionisio Joseph Balite, Greg Jala, ug Nathaniel Binlod.
“Dili na kita makasalig sa pagdili lamang. Ang hagit sa atong atubangan mao ang pagbalhin gikan sa total nga pagdili ngadto sa responsable nga regulasyon, usa ka sistema nga nagbantay gihapon sa atong probinsya apan nagtugot usab sa atong industriya sa baboy nga makabawi ug magpadayon ubos sa kontrolado, base sa siyensya nga mga protocol,” ingon ni BM Lagunay.
Ang mga amendment, hingpit nga nahiuyon sa DA–BAI, NMIS, ug FDA guidelines, naglatid sa mga lagda alang sa regulated entry ug transport sa buhi nga baboy, semilya sa baboy, ug mga produkto sa baboy, gikan sa presko ug frozen nga karne ngadto sa mga butang nga giproseso sama sa longganisa, tocino, ug chicharon, importante sa food supply chain sa probinsiya.
Ang naunang ordinansa gimugna sa dihang ang ASF anaa pa sa gawas sa Bohol, nga nagtutok sa pagpugong ug pagpahigawas.
Karon giklasipikar ubos sa pula nga sona sa nasudnong ASF zoning system, ang total nga pagdili dili na ang labing epektibo nga estratehiya.
Hinuon, ang regulated entry nga nakaangkla sa biosecurity, surveillance, ug traceability nahiuyon sa nasudnong mga frameworks alang sa pagdumala sa sakit nga nakabase sa siyensya samtang nagsustenir sa lokal nga panginabuhian.
“Ang prinsipyo klaro: luwas nga paglihok, dili libre nga paglihok,” ingon ni Dr. Meydallyn Paman, OIC sa Office of the Provincial Veterinarian.
Si Atty. Alona Cristal sa Provincial Legal Office miduyog sa konsultasyon, nga gitambungan usab sa mga hog raisers, importers, traders, transporters, restaurants, ug pork product processors nga mipaambit og mga pagsabot ug mga kabalaka sa pagpatuman.
Ang BM Lagunay mipahayag ug pagkamalaumon nga ang lakang masubay, ilabina sa nagsingabot nga panahon sa Pasko, ug nagdasig sa padayon nga pakiglambigit sa stakeholder aron masiguro nga ang kataposang bersyon magpabiling praktikal ug base sa siyensiya.
Isip una ug bugtong UNESCO Global Geopark sa Pilipinas, ang Bohol nagpadayon sa pagpakita sa adaptive ug science-driven nga pagdumala sa pagpasiugda sa malahutayon ug lig-on nga agrikultura. (RTB)
