“Ngano daghan molansad?”

I WAS invited to attend the Columnists Night on Wednesday in one of the plush venues in Cebu City, part of the Cebu Press Freedom Week.

Michelle So, my editor in chief in Sunstar Super Balita said only selected columnists are invited.

I accepted the invite so I will attend.

Bibo na pod marites-session ani ron.

* * *

A Bohol mayor told me recently that the former mayoral candidate of his town, who was also a former board member, was seen recently doing the rounds in the different barangays of the municipality.

Molansar na pod tingali na siya, the mayor said.

Worried, I asked the mayor.

Not a bit, he answered, maayo na nako pagka-plastar akong mga projects sa lungsod. Hasta iyang mga leaders ug supporters kasagaran naa na nako. Wa ko magool nga mobalik na sab siya og pakita dinhi. Total, makita man sab sa mga tawo nga mopakita na lang siya og ting-kampanya na.

How about issues against you, I asked.

Bason pod pero so far, maayo man ako pagdumala sa lungsod. Bisan gani ang akong mga kontra ako man gihapon gitabangan. Naa gani Accountant nga kontra partido ako pod gipasulod og trabaho. Kon duna man gani siya issue nga i-raise batok nako, andam sab ko motubag. Pero kon mobaws pod ko, pastilan daghana sab kog mga issue niya, the Mayor answered.

* * *.

When asked on the possibility of the former Governor running again for election against Gov Aris Aumentado, the Mayor said morag lubog pa nas alkitran.

Kon iyang kwentahon, the Mayor said, maayo ang pagdumala sa probinsiya ni Gov Aris, wala pa tay nadungog nga kisaw bahin pangurakot hangtod karon, sigi suroy si Gov Aris sa mga barangay apil na ang mga layo nga mga barangay nga napasagdan na sa dugay nga panahon, maayo pod ang iyang relasyon sa mga Mayors ug mga Barangay Captains. Unya labaw sa tanan, klaro man pod kaayo nga giluwa na siya sa mga Bol-anon kay tiaw bang layoa man niyag biya sa boto ni Gov Aris, bisan og dako iyang inangayan.

Kon ako pa niya, the Mayor added, maayo pay magpadayon na lang siya og negosyo ug dili na lang mag-apil-apil sa pamolitika sa Bohol, total dili man pod siya Bol-anon.

* * *

Despite warnings from the Comelec, many candidates in the SK and Barangay Elections (SKBE) appeared to have violated the law on premature campaigning and the memorandum on the ban against employing the usual campaign materials showing the candidates’ face, name or symbol.

Unlike before, di na ron pwede manghatag og T-shirts, ballers, caps, umbrellas, posporo, ballpens and similar small tokens of value nga adunay hulagway, pangalan o simbolo sa kandidato.

Those warned have been found to have pasted their names or pictures on the packages o ayuda given to beneficiaries recently. Klaro kaayo nga nangiyawat intawon og butang sa ilang mga ngalan o hulagway, iyawat na lang mahinumdoman sa mga botante.

Unsa kaha dinhi sa Bohol, duna ba kaha sab naghimo ani?

* * *

Unsa gyod kaha ang bug-at nga rason nga daghan man gyod ang nadani nga molansad sa SKBE elections noh?

I know of a certain government official who retired recently.

Pwede pa unta motrabaho kay wala pa may 65 pero nagdali-dali og retire.

Ang rason?

Molansad og barangay kagawad.

I’m sure the guy has competence, and he is really an asset kon modaog kay daghan gyod nakamaohan ning tawhana nga maayo.

But ang pangutana – unsa kahay gamiton pangampanya?

Bason lang og dili niya hilabtan iyang retirement pay para pangampanya. Kay kon maparehas siya sa iyang kauban ra sab nga mi-retire kay milansad og mayor unya napildi, hasta ag retirement benefits napildi pod, na mora, hilabihan disgrasyaha gyod.

* * *

Naturally, the wife is not happy. She was adamant against his running for the barangay elections. But the husband is the husband, matod pa.

Bisag unsaon og yawyaw sa asawa, nagpadayon lang gyod gihapon ang bana nga molansad kay kuno, segurado gyod siya modaog.

Wa gyod nahimo ang asawa kay wa magpatuo ang bana.

As consolation, the husband promised to use just a portion of his retirement pay. Gamay ra kuno iya gastohon kay sayang pod kuno, the wife narrated.

But the wife does not know this.

Basta ma-basa na gani ang kandidato, motiwas na lang gyod na og kaligo. And this means that when he really feels that he is winning, and he feels that he needs to spend more, then it becomes sky is the limit sa gasto.

Labi na kon makahibalo siya nga dako og hinatagan iyang mga kauban, mosakay pod na siya sa bidding sa pinaka-dako og inangayan. Labi na kay neophyte siya, then it will be more stressful for him if di siya kagasto og mas dako pa sa iyang mga kauban.

I dont know if this guy knows the misgivings of his former colleague who ran and lost in the recent mayoral elections.

Ugdaw gyod tanang retirement pay sa mikandidato og mayor kay way limit na man unya gusto man motupong sa inangayan sa incumbent mayor nga 2 terms nang na-mayor.

Ang resulta – hilabihang pildiha lagi.

Unli gyod ang yawyaw sa asawa kay wa nay kwarta nabilin sa bangko.

* * *

Gawas sa sweldo, unsay madawdaw sa usa ka barangay kagawad?

Sa kwarta, wala na, kay honorarium ra man iya madawat every month. Dili pod dako ang honorarium.

Byahe-byahe seguro nga libre sa mga lain-laing lugar, pwede.

Other than those, wala na.

Pangutana – mabawi ba ang gasto sa pangampanya?

Dili gyod, according to an incumbent barangay kagawad.

Kapoy pa gyod kay magsigi kag pa-itoy-itoy sa mga tawo, apil na ang moanha kay mangayo og ayuda, he lamented.

So back to the question – ngano man nga daghan man gihapon ang manglansad?

Tubag beh!