NAGPABILIN gihapong gipahamtang sa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) ang shellfish ban sa syudad sa Tagbilaran ug lungsod sa Dauis human nagpositibo gihapon sa paralytic shellfish poison o red tide toxin ang mga samples nga nakuha sa kabaybayonan niini.
Gi-isa sa BFAR ang red tide alert sa maong duha ka lokalidad sobra sa tulo na ka mga tuig.
Sigun sa BFAR Bulletin No. 23 nga gipagawas niadtong Nobyembre 21, 2022, ang kadagatan lamang sa Dauis ug Tagbilaran ang nagpabiling nagpositibo sa ‘aquatic microorganisms’ nga maoy makaingon sa ‘paralytic shellfish poison’ sa tibuok Central Visayas.
Base sa Shellfish Bulletin sa BFAR, ang mga mosunod nga dugang 9-ka lugar nagpositibo usab sa paralytic shellfish poison: Irong-irong ug San Pedro Bay sa Samar; Dumaquiilas Bay sa Zamboanga del Sur; Lianga Bay sa Surigao del Sur; Milagros Bay sa Masbate; kadagatan sa Pilar, Roxas City, Sapian, Panay, ug President Roxas sa lalawigan sa Capiz.
Subling gitumbok sa BFAR nga ang shellfish ug acetes sp. (alamang) nga makuha sa mga lugar nga may red tide, dili luwas nga kaonon ug dili kini angay kuhaon ug ibaligya.
Samtang ang mga isda, hipon ug lambay nga makuha sa mga apektadong lugar sa red tide luwas lamang kaonon kun lab-as kining nakuha ug hugasan og maayo sa dili pa lutuon.
Kahinumdoman nga sa tuig 2020, ang BFAR-Bohol nipahigayon og “experimental” nga pagpananom og seaweeds sa kadagatan sa Barangay Bool ning syudad sa Tagbilaran nga gilaumang makatabang sa pagpakunhod sa red tide toxins sa maong mga lugar pinaagi sa pagsuyop sa sustansya nga maoy makaingon sa pipila ka phytoplankton, o microalgae, sa pagdaghan.
Makaingon sa pagdaghan sa densidad sa phytoplankton o microalgae ang taas nga konsentrasyon sa algal bloom, nga mas giila nga red tide.
Apan ang maong lakang nahunong human nabanlas sa kusog nga hangin ug ulan nga niigo sa syudad sa katapusang mga buwan sa niaging tuig.
Matud pa ni BFAR-Bohol Officer-in-Charge Candido Samijon, ang maong proyekto wala nilanat og dugay aron matino kun epektibo ba ang maong lakang sa pagpakunhod sa red tide toxins.
Ang red tide alert sa lungsod sa Dauis ug syudad sa Tagbilaran nagsugod sukad niadtong Marso 10, 2018. (RTB)
