MANY expressed elation over the news that SM will finally invest in Bohol. And the reason is simple.
It’s long overdue.
And many are wondering.
Unsay hinungdan nga wala man makasulod o makaabri ang SM sa Bohol?
Duna bay minilyon ka rason nganong napugngan ang pagsulod sa SM sa Bohol?
* * *
Ang pag-abri sa SM nagapasabot sa daghang mga butang.
Daghan ang makatrabaho nga mga Bol-anon sanglit mangita man og mga trabahante ang SM. Kasagaran sa ilang kuhaon mga residente ra sab sa probinsiya.
Malipay sab ang mga tig-supply sa mga utanon, prutas ug uban pa nga mga pagkaon kay mao ra man sab kini ang ibaligya nga mga pagkaon.
Malipay ang mga mag-uuma sanglit mahimo na man sila mobaligya sa ilang abot ngadto sa SM. Siyempre, kinahanglan top quality ang ilang mga produkto aron paliton kini sa SM.
Buot ipasabot, panahon na nga sundon na sa mga mag-uuma ang gitawag og good agricultural practices o GAP.
Duna na silay sundon nga pamaagi pagseguro nga maayong klase, presko ug luwas nga kan-on ang ilang mga produkto.
* * *
Malipay sab ang mga driver ug operator sa mga sakyanan pang-publiko. Daghang mamalitay nagpasabot nga daghan pod nga mga pasahero. Daghang pasahero nagpasabot nga maayo ang kita sa mga driver ug operator.
Nagpasabot sab kini nga modako na sab ang income sa siyudad pinaagi sa mga buhis.
Kon dako ang income sa siyudad, daghan na ang matabangan nga mga katawhan.
* * *
Daghan na sab kapilian ang mga katawhan kon asa sila mopalit, ubos nga presyo, nindot ug kasaligan nga mga brand ug di na magkinahanglan molabang pa sa silingang probinsiya aron lang mopalit og mga “branded” nga mga gamit.
Daghan na pod kasuroyan ang mga katawhan, daghan na sab kakan-an ang gusto mangaon sa gawas.
Labi na gyod kon dunay blackout sa tibuok probinsiya.
* * *
Kon kwentahon, daghan gyod kaayo ang mga kaayohan nga mapaabot kon moabri ang SM dinhi sa Bohol.
Wa pa kini labot sa mga malipay nga makahalin og yuta aron tukoran sa dakong mall, apil na ang mga brokers sa maong transaksiyon ug ingon man ang abogado nga mo-notaryo sa maong transaksiyon.
* * *
Nganong wala man makahuna-huna ang mga nangaging politiko sa Bohol nga imbitahon ang SM o Robinson nga moabri sa ilang mga malls diri?
Nganong karon ra man ni mahitabo sa panahon ni Gov Aris Aumentado?
Maayong ekonomista man kaha to si Art Yap, nganong wala man siya makahuna-huna nga pasudlon ang SM o Robinson sa Bohol?
Wala ba siya makombinsir nga makaayo kini sa ekonomiya sa probinsiya?
* * *
Adunay usa ka opisyal nga gusto mopadayon pag-alagad sa kagamhanan ni BBM bisan kon nahuman na ang iyang termino.
Dili unta siya ganahan mohawa sa iyang posisyon sanglit nagtuo siya nga maayo ang iyang rekord.
Ang naka-porke kay wala siya angayi sa bag-ong milingkod nga kalihim sa maong departamento. Ang rason kay tungod sa iyang gihimo kaniadto panahon sa kampanya.
Nahibaw-an diay nga panahon sa kampanya, adunay allowance alang sa mga lumilihok, allowance alang sa opisina, diha pod mga sinako nga mga ballers ug mga shirts.
Imbes ipanghatag ang mga ballers ug shirts, gipamaligya na hinuon og ang abot gigamit na hinuon sa iyang pangampanya isip kagawad sa siyudad. Nagtuo tingali nga di mahibaw-an, kompiyansa ra kaayo ang maong opisyal nga manghambog nga sila ang nangusog sa kampanya sa kandidato pagka-presidente.
Sus, nahibaw-an man.
Ang resulta, dili na saligan ang mga panghambog sa maong opisyal ug gilikayan na nga makasulod ug balik sa gobierno.
Pastilang paita.
* * *
Kon tan-awon, morag hilabihang buotana. Morag dili kabuak ug plato.
Pero sa mga nakaila kaniya, madismaya gyod kay hilabihang kurakota, bakakon pa gyod.