WALAY kasolbanan ang nakita sa hapit 4 ka tuig nga problema sa red tide sa kadagatan sa Dauis ug Tagbilaran. Kini homan gipahibawo sa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) nga ang kadagatan sa maong lugar ang positibo pa gihapon sa red tide toxin.
Nunot niini, mipahimangno ang ahensiya sa publiko nga ang tanang klasi sa kinhason sa maong dapit makalanag o dili luwas kan-on.
Hinuon, ang mga isda, nokos, hipon, ug mga kasag gikan sa nahisgutang baybayon luwas ra kan-on basta hugasan sa maayo ingon man ang ilang mga internal organs sama sa hasang ug mga tinae kuhaon sa dili pa luto-on, sigon sa BFAR.
Ang Dauis ug Tagbilaran Bay ang usa lang sa 5 ka mga lugar sa tibook nasud nga positibo sa paralytic shellfish poison hangtud karon, base sa shellfish bulletin No. 7 nga giluwatan sa BFAR kaniadtong Abril 14, 2022.
Lakip niini mao ang kadagatan sa Milagros sa Masbate; Dumanquillas Bay sa Zamboanga del Sur; Litalit Bay, San Benito sa Surigao del Norte; ug ang Lianga Bay sa Surigao del Sur nga pabiing positibo sa Paralytic Shellfish Poison (PSP) kon toxic red tide nga lapas na sa regulatory limit.
Kahinumduman nga Mayo 11, 2018, sa dihang unang gipahibawo sa BFAR nga taas kaayu ang red tide toxins sa maong mga dapit sa Bohol, ug nagpabilin pa kini hangtud karon.
Ika-pito (7) na kini nga shellfish bulletin karong tuiga diin una niini kaniadtong Enero 20; sunod sa Pebrero 7 ug Pebrero 20; Marso 2, 17, ug 31; ug kaniadtong huwebes santo Abril 14 niining tuiga.
Kahinumdoman nga ang BFAR-Bohol nipahigayon og “experimental” nga pagpananom og seaweeds sa kadagatan sa Barangay Bool ning syudad sa Tagbilaran nga gilaumang makatabang sa pagpakunhod sa red tide toxins sa maong mga lugar pinaagi sa pagsuyop sa sustansya nga maoy makaingon sa pipila ka phytoplankton, o microalgae, sa pagdaghan.
Ang pagdaghan sa densidad sa phytoplankton o microalgae makaingon sa taas nga konsentrasyon sa algal bloom, nga mas giila nga red tide.
Apan ang maong lakang nahunong human nabanlas sa kusog nga hangin ug ulan nga niigo sa syudad sa katapusang mga buwan sa niaging mga tuig.
Matud pa ni BFAR-Bohol Officer-in-Charge Candido Samijon, ang maong proyekto wala nilanat og dugay aron matino kun epektibo ba ang maong lakang sa pagpakunhod sa red tide toxins.
Ang red tide alert sa lungsod sa Dauis ug syudad sa Tagbilaran nagsugod sukad niadtong Marso 2018. (RTB)
