ANDA Bohol (PIA) — Pinangulohan ni Bohol Governor Erico Aristotle Aumentado, gihangyo na sa Regional Development Council sa Rehiyon 7 ang Department of Budget and Management (DBM) nga hatagag prayoridad ang pagmugna sa 25 ka mga plantilla positions, paghimog pagpahat sa pundo aron mapabarug na ang Protected Areas Management Offices (PAMO) sa 10 ka protected areas sa Central Visayas nga natumbok pinaagi sa balaod.
Kini samtang nahimong usa sa mga dagkong suliran sa kalikopan ang epektibo nga pagdumala sa mga protected areas, dili lamang sa Central Visayas, apan usab sa tibuok nasud.
Ang mga protected areas gilantaw nga angayan nga ipatunhay aron maoy magtabang sa pagmintinar sa balance nga kalikopan samtang magpakaon sa mga komunidad nga kini maoy ilang kahinguhaan, ug sa malungtaron nga turismo nga makaayo usab sa rehiyon.
Kahinumduman nga ang Republic Act 11038 o ang Expanded National Integrated Protected Areas Systems (E-NIPAS) Act nagmandu sa katukoran sa mga PAMO aron panalipdan ug palig-onon ang pagkonserbar sa kalikopansa mga protected areas samtang kuyogan kini sa hugot nga pagpatuman sa mga balaod sa kalikopan.
Kini naglangkob sa pagpahiuli ug pagpanalipod s amga kalasangan, paglatid sa mga utlanan, pag-assess ug pagminitor sa biodiversity, pagpanalipod s amga puloy-anans a mga ihalas nga mananap, paghimog survey sa mga nanimuyo sa protected areas ug ang pagbag-o sa mga laraw sa pagdumala sa nasampit nga protected areas.
Ang PAMO may kritikal nga gimbuhaton sa pagpatuman sa mga regulasyon samtang magtabang sa mga komunidad sa ilang epektibong pagdumala sa protected areas.
Sa Central Visayas, sa 24 ka protected areas, napulo niini ang natumbok pinaagi sa balaod.
Kini ang Tañon Strait Protected Seascapes, Central Cebu Protected Landscape, Chocolate Hills Natural Monument, Rajah Sikatuna Protected Landscape, Alburquerque-Loay-Loboc Protected Landscape and Seascape, Balinsasayaw Twin Lakes Natural park, Camotes Island Protected Landscape and Seascape, Olango Island Wildlife Sanctuary, Talibon Group of Islands Protected Landscape and Seascape ug ang Apo Island Protected landscape and Seascape.
Sa sugyot sa Department of Environment and Natural Resources, ang Tañon Strait magkinahanglan og 50 ka plantilla position, ang Central Cebu (26), ang Chocolate Hills magkoinahanglan og 20.
Ang Rajah Sikatuna may 19, ang Albur-Loay Loboc magkinahanglan og 18 ka tawo nga i-empleyo, ang Balinsasayaw may 17, ang Camotes 17, ang Olango 17, ang mga isla sa Talibon, 17 ug ang Apo Island 14.
Matud pa sa RDC Economic Committee, ang pagpahimutang sa PAMO, manginahanglan og empleyado ug pundo aron maseguro ang ka epektibo sa iyang paglihok ilabi na sa pagpatuman sa pagpanalipod ug pagpatunhay sa mga protected areas.
Gawas nga manginahanglan og mga tawo nga magdumala sa PAMO, manginahanglan usab kini og pundo, butang nga mahimo sa DBM, mao nga kini maoy gisugyot sa RDC economic committee. (RAHC/PIABohol)
