THE case of Bamban, Tarlac Mayor Grace Guo is very interesting.
She caught the attention of some senators when her name was linked to POGO.
When she appeared before the senate, she must have a fit of panic because she blubbered and could not explain herself well.
As in – mukhang guilty.
Right away, the senator fired up and claimed that due to her inability to properly explain herself during that senate hearing, she would be put under the much-vaunted senate microscope.
Because she is a politician of yore, the senator right away secured copies of her certificate of candidacy, certificate of nomination and acceptance, and other Comelec documents.
And she right away noticed some marked discrepancies. So when she was interviewed before a morning teleradyo program, the senator was beaming triumphantly with pride for being portrayed as diligent, meticulous and very thorough in her “search and destroy” job.
The teleradyo program also procured past campaign speeches of the Bamban Mayor and replayed it many times.
In her speeches, she highlighted the fact that she is a Filipino and also stressed her competency to become the chief executive of that town in Tarlac.
At the time of the interview, the hottest question was whether or not the Bamban Mayor was a Filipino or Chinese.
From all appearance, her being a Pinoy was put in serious doubt.
* * *
But there is one indubitable fact that stared at the senators right smack on their faces – the Bamban Mayor won fair and square in the 2022 local elections.
In other words, the people of Bamban have spoken, loud and clear, in that 2022 elections. They wanted her to be their mayor, and nobody else.
The overwhelming mandate from the people of Bamban completely erased all doubts over her qualifications, most especially the question of her citizenship.
Let us not dwell anymore on the issue of why she won as mayor because that issue is fit for the people of Bamban, and nobody else.
Let us continue.
When she registered for the first time as voter of Bamban, Tarlac in 2021, nobody, especially the opposing candidate for Mayor, Joey Salting Jr. questioned her qualifications. Notably, her opponent did not raise any issue at to her qualification to register as a voter.
When she filed her COC, again Salting Jr did not raise any question at all on her qualification.
When the campaign period started, nobody questioned her citizenship.
And when she eventually won over Joey Salting Jr, and declared later as the duly elected mayor of Bamban Tarlac, nobody filed any election protest.
Up to this time, when she was already serving as mayor of Bamban, Tarlac, nobody raised hell over her citizenship, not until the senator started her “diligent” inquiry, purportedly in aid of legislation.
* * *
That way I look at it, it is too late to question her citizenship.
She won overwhelmingly as Mayor of Bamban, Tarlac in 2022 and this means she was invested with popular mandate to lead that town.
And nobody can question anymore the wisdom of her victory because that is a political issue that only the people of Bamban can decide.
* * *
Ngano man kaha nga wala may mi-question sa iyang qualification panahon sa kampanya?
Ngano man kaha nga wala may mi-question kaniya sa dihang mi-rehistro siya isip botante nga nasayod na man kita nga lima singko ang kaso nga inclusion-exclusion proceedings panahon sa pagpang-rehistro sa mga botante?
Ngano man kaha nga wala may mi-file og election case batok kang Mayor Grace Guo nga unta lima singko man ang kaso nga susama niini dinhi sa atong nasod?
Tungod ba kaha kay mismo ang mga katawhan sa Bamban, Tarlac, apil na ang iyang kaatbang nga si Joey Salting Jr, kombinsido nga nakapasar si Grace Guo sa tanang mga requirements alang sa pagka-mayor?
* *
Dunay Insik nga akong nahibaw-an nga mirehistro pagka-botante sa usa ka lungsod sa Bohol. Sa wala pa siya mo-rehistro ingon man pagka-human niya og rehistro, hilabihan niya ka-busy og amoral sa mga kaila niya nga politiko nga dili lang mo-reklamo sa iyang pagrehistro sa maong lungsod.
Matod pa niya, dili siya gusto og masamok pa ang maong isyo, gawas pa sa iyang kahadlok nga basin og ma-disqualify siya kay kon kwentahon god, dili man siya maka-pasar pagka-botante kay bisan tuod og iyang asawa dunay ka-gikan nga taga-Bohol pero dugay na nga panahon nga wala sila magpuyo dinhi.
Wala sila magpuyo, wala silay balay o mga kayutaan, ug dili sab sila tig-ulian sa Bohol kay tua na man sila sa laing lugar nanimuyo ug nanginabuhi.
Diha na siya mipalit og yuta og mi-puyo sa usa ka balay sa maong lungsod human siya maka-rehistro pagka-botante.
* * *
Mao kadto ang hinungdan nga sa wala pa mosulod sa iyang utok ang pagsulod sa politika, wala gyod mahitabo nga misulti siya nga taga-Bohol siya o iyang asawa dunay kagikan nga taga-Bohol.
Sa iyang mga pakigpulong kaniadto, iyang gipadayag nga dili siya taga-Bohol.
Pero sa dihang nakahuna-huna na siya nga mamolitika sa Bohol, labi na tong mi-rehistro na siya pagka-botante, susko, bola-bola lang ang baba ug piti-piti lang ang wa-et kon magdiskurso nga taga-Bohol kuno siya.
Gani, sa dihang naka-lingkod siya sa kabinete isip Kalihim, wa gyod mahitabo nga misulti siya nga taga-Bohol siya o dunay kaliwat nga taga-Bohol iyang asawa.
* * *
Matod pa sa mga suod nga kaila sa maong Insik nga politiko, igo ra nga gigamit ang kagikan sa iyang asawa nga taga-Bohol kay niadtong panahona, nagbulag na man sila sa iyang asawa og nag-ipon na lang og puyo tungod sa gitawag og “for the sake of the children.”
Siya mismo ang misulti niini sa dihang nangutana ang asawa sa iyang kaalyado nga politiko nga hilabihan niyang naka-atiman sa usa ka babaye nga iyang gidala atol sa maong salo-salo.
Klaro nga naeskandalo ug gilainan sa iyang nakita ang asawa sa politiko sa gihimo sa Insik nga kulang na lang og hungitan og pagkaon ang maong babaye sa ilang atubangan mismo
Nakapangutana ang asawa og – asa man diay ang imong asawa Kong? – tungod kay gilainan siyang gatan-aw.
Milahos lang pod og tubag ang Insik og – dugay na man ming nagbulag, civil na man laman mi, wa nay hilabtanay og nag-ipon na lang mi og puyo tungod sa among mga anak.
* * *
Ang maong Insik gi-etsapwera na man sa mga taga-Bohol ug karon, tua na kini maglatagaw sa Manila.
Sa dihang gipanguta kon mobalik pa ba siya og pamolitika sa Bohol, misulti kini nga dili na kay gi-luwa na man kuno siya sa mga taga-Bohol.
Husto ra pod hinuon nga iluwa siya kay tiaw bay grabe man sab siya nga naka-menos sa mga taga-Bohol.
Matod pa niya, ang mga taga-Bohol kuno kay nawong og kwarta, pabahaan lang kuno niya og kwarta ug segurado na dayon ang iyang kadaogan.
Gani sa dihang gipangutana siya kon kumusta ang sitwasyon sa iyang kandidatora sa Bohol, hambogero kaayo kini nga misulti nga – it’s all over but the counting.
Tuod man, nagpabaha gyod siya og kwarta pero wa epek oi – gilubong pa bitaw siya sa ihap sa boto og dali ra siya kaayo nga mi-concede sa iyang kaparotan kay nakita niya nga layo kaayo ang iyang biya sa boto.
Diha pa siya nakamatngon nga gi-kopras ra diay ang iyang kwarta tungod kay gusto ipakita sa mga taga-Bohol nga wala sila mahi-uyon sa iyang gihimong panamas-tamas ug pakaulaw.
Nganong gihisgotan man nato ang maong Insik nga politiko sa Bohol?
Gihisgotan nato kini tungod kay susama sila og sitwasyon, hasta ang ilang mga mata, susama sab.
