CHRISTIAN Faith. Kristohanong Pagtuo. Mao kana ang kahulogan sa ngalan niadtong batang nahimong viral sa social media karong semanaha. Migradwar siya sa elementarya didto sa Canlambong Elementary School sa among lungsod sa Dimiao.
Daghan ang nakahilak nga nagtan-aw sa video sa iyang pakigpulong atul sa ilang graduation sa Grade VI. Iyang gisaysay ang pait kaayong kasinatian sa ilang pamilya, ilabi na nilang mga managsoong bata pa kaayo. Dili ko na kini ibalik og saysay tungod kay ang nakita ug nadungog sa kadaghanan igu na kaayong nakatandog sa daghang mga dughan.
Apan ang atong buot isilsil sa alimpatakan sa kadaghanan mao ang kamatuoran nga DINHI SA ATONG NASUD DAGHAN KAAYONG CRISTIA FE. Daghan kaayong batang nag-ilaid sa kalisud.
Segun sa datus nga gipaambit sa Philippine Institute of Development Studies, quarenta y quatro porciento o duolan sa katunga sa tanang bata sa Pilipinas nag-antus sa kalisud. Halos beinte uno porciento sa tanang pamilyang Pilipinhon ang kabus. Apan mas bug-at ug mas pait ang nahiaguman sa kabataan tungod kay kulang pa sila sa hustong kalig-on, kulang pa sila sa kahimsog aron mosagubang sa daghang mga sakit ug kasakit. Labaw sa tanan, tungod sa kakabus, dili sila mapaeskwela sa ilang mga ginikanan.
Daghang kabataang nag-antus sama kang Cristia Fe apan dyutay ra ang sama sa magtiayong Felix ug Leonita Batausa nga nisakripisyo pagsagup kanila. Dyutay pa ang sama kang Benjie Oliva nga mikomitir pagpahigayon aron masiguro ang padayong pagtungha niining mga bataa. Busa dayag na lang nga dili gyud igu ang indibiduwal nga pagtubag sa maong katilingbanong problema sa sistema.
Mao man gani hinungdan nga napahinuklog kita nga bisan diing dapit sa atong nasud ang mga gamhanan sa gobyerno ug sektor nga pribado maghisgut kanunay sa mga bilyones nga proyekto. Apan sukad sa una ug hangtud karon daghan gihapon ang mga balita kabahin sa mga batang nagbaktas sa mga kalsadang lapok pa kaayo ug milatas sa mga suba nga walay taytayan aron lang makatungha sa ilang eskwelahan.
Hain man diay paingon ang mga bilyones nga kanunay ninyong gipasiatab, Sir/Mam? Di ba diay angay unahon ang kabataan?
Ang Canlambong usa sa labing layong barangay sa among lungsod. Kini nahimutang 18 kilometros gikan sa sentro sa Dimiao. Ang kagamhanan adunay mga paningkamot. Bisan ang Simbahang Katoliko adunay tampo pinaagi sa iyang mga kalihukan sama sa Caritas.
Apan tinuod gyud nga dili igu ang “band-aid solution” lang kon ang problema kinahanglang operahan.
Sa laing bahin, adunay mga gipaambit ang pipila ka mga tinubdan nga ang inahan kuno ni Cristia Fe nga si Apolinaria Balistoy wala gyud molayas aron sila biyaan, kon dili, nilakaw kini aron mangitag kapanginabuhian. Aduna kuno gihapon silay komunikasyon, bisan dili kini makanunayon.
Matud sa laing source nato si Apol (angga ni Apolinaria) usa kuno ka buotan ug hilomon nga katabang, ug dili kini tighisgut sa iyang gihambin nga mga bug-at nga suliran.
Atong gidayeg ang may mga malumong kasingkasing nga mitabang. Apan kon ang lokal nga kagamhanan adunay scholarship program, angay gyud kining ipatuman. Dili tingale tanan makatagamtam, apan sa ginagmayng paagi kini mapahimuslan.
Ang atong panultihon gikan kang Nelson Mandela: “Ang sulbad sa kakabus dili ang limos. Hustisya ug kaangayan maoy malungtarong kasulbaran”.
