TAGBILARAN CITY, Bohol (PIA)— Subli nga gipanawagan karon sa mga tinugyanan sa kahapsay ug kalinaw sa Bohol ngadto sa mga kanhi aktibo nga sakop sa kalihukang walhon, nga motahan na nga malinawon aron maka-apil sa mga tawo nga lihokon aron mahatagan sa amnestiya.
Kini samtang mismo sa Chairperson sa National Amnesty Commission nga si Atty Leah Tanodra-Armamento ang personal nga mingbisita sa Bohol dungan sa ika 15 nga kasumaran sa pagkadeklara sa Bohol nga wala nay suliran sa insurhensya, aron ipabarug nganhi ang Local Amnesty Board (LAB).
Ang LAB, usa ka bahan nga langkoban sa mga tinahud nga mga lider sa Bohol nga maoy sangonan sa pagsusi ug pagtuki sa mga aplikasyon sa mga nangtahan na nga mga kanhi nanglihok sa walhong pundok, aron matimbang kon angayan ba sila nga hatagan sa amnestiya.
Matud ni Atty Armamento, ang mga mahatagan sa amnestiya, mawad-an an sa mga kaso nga gipasaka kanila samtang naglihok pa sa kalihukan, kadtong mga kaso nga nahimo aron pagpa-asdang sa politikanhong katuyuan sa Communist Party of the Philippines.
Kadtong mga mingsurrender ra ang may higayon nga makakuha sa amnestiya ug niini, mahibalik na sila sa kahimtang nga sama sa ordinaryo nga molupyo.
Kasagaran nga aktibo kanhi sa kalihukan ilabi na kadtong mga armado, may mga gipasaka nga kaso, ug kini kasagaran wala na ikatunol ang arrest warrant tungod kay kining mga gipasanginlan, nagtago-tago sa kabukiran.
Niini usab, lisud na ang pagkuha og clearances sa National Bureau of Investigation, sa Department of Justice, sa kapolisan ug sa armadong kusog, mao nga magpabilin nga dakponon.
Apan karon nga wala nay kalihukang walhon sa Bohol, daghan na nga mga kanhi rebelde ang mingbalik sa sabakan sa kagamhanan.
Si Danilo Olaivar, tulo ka termino nga chairman sa Hugpong sa mga Mag-uuma nga Bol-anon, mipadayag nga sa nagkasubsob nga operation sa mga sundalo ug kapolisan, ug sa tanyag nga tibugtaw ni Gob Erico Aristotle Aumentado, mas mahiluna ang iyang kaugalingon ug banay kon motahan ug mosalig sa tabang sa kagamhanan aron makapanimuyo nga malinawon.
Si Olaivar, lakip na sa 19 ka mga kanhi rebelde nga mingtahan sa kagamhanan nga naproseso na ug nahatagan og pamuhunan alang sa kapanginabuhi-an, aron makasugod nag balik sa katilingban isip yano nga molupyo.
Si Olaivar usab lakip sa 61 ka mga kanhi diha sa kalihukan nga mingtahan ngadto kang Aumentado, sa usa lamang ka adlaw.
Sa mga mingtahan, kinahanglan sila nga moduso sa aplikasyon alang sa amnestiya, nga karong dala sa pagbukas sa LAB sa Bohol, may local na nga mga tinugyanan nga gitahasan sa National Amnesty Commission nga maoy moproseso sa mga aplikasyon.
Kanhi, ang mga aplikasyon sa amnestiya, iduso po ngadto sa Bacolod, o Ilo-Ilo, aron maproseso kay didto ang buhatans a LAB.
Karon, sayun na ug dili na kinahanglan pang magduso ngadto sa lay okay dinhi na himoon ang aplikasyon sa amnestiya.
Nunot niini, giaghat ni Gob Erico Aristotle Aumentado kadtong mga mingsurrender na sa pag-aghat sa ilang mga kaubanan kaniadto nga motahan na usab aron maproseso ang ilang pasaylo. (PIABohol)
LOCAL AMNESTY BOARD
Nanawat na karon ang Local Amnesty Board (LAB) para sa Bohol nga bag-o lang giaprobahan sa National Amnesty Commission nga gihangyo sa Provincial Peace and Order Council sa mga aplikasyon sa amnestiya ubos sa Proclamation No. 404 ni Presidente Ferdinand Marcos Jr.
Ang Proclamation No. 404, nga gi-isyu niadtong Nobyembre 22, 2023, naghatag og amnestiya sa kanhing mga membro sa Communist Party of the Philippines, New People’s Army, ug National Democratic Front (CPP-NPA-NDF).
Kini nga amnestiya magamit sa mga nakahimog mga krimen nga silotan ubos sa Revised Penal Code ug mga espesyal nga balaod sa penal sa pagpadayon sa ilang politikanhong pagtuo.
Ang amnestiya magamit sa mga krimen nga nahimo sa pagpangita sa politikanhong pagtuo. Naglakip kini sa mga kalapasan sama sa rebelyon, sedisyon, iligal nga asembliya, direkta ug dili direkta nga pag-atake, pagsuway sa mga awtoridad, kasamok sa publiko, supak sa balaod nga mga publikasyon, ug ilegal nga paghupot sa mga armas o eksplosibo, basta kini nga mga kalapasan konektado sa rebelyon o insureksyon.
Samtang nagpaabot sa pagtudlo sa mga sakop sa Local Amnesty Board, si Romeo Teruel, Executive Assistant IV sa Office of the Governor kinsa mao usab ang gitudlo nga focal person sa Provincial Task Force to End Local Communist Armed Conflict (PTF-ELCAC) ug karon usa na ka primary ug alternate member sa LAB, gitugutan na sa National Amnesty Commission sa pagdawat sa mga aplikante alang sa amnesty.
Ang mga aplikasyon mahimong isumite sa aplikante o sa iyang awtorisado nga representante sa opisina ni Romy Teruel sa Provincial Cooperative and Development Office sa Kapitolyo Probinsyal, nga magsilbi usab nga temporaryo nga opisina sa Local Amnesty Board.
Ang Seksyon 5 sa Presidential Proclamation No, 404 naggarantiya sa pagkakompidensyal sa mga aplikasyon sa amnestiya. Gipugngan niini ang bisan unsang gisumite nga mga dokumento, testimonya, ug ebidensya nga magamit batok sa mga aplikante sa wala’y kalabutan nga ligal nga mga proseso. Kini nga panalipod dili molugway sa pagpamakak nga mahitabo sa panahon sa proseso sa aplikasyon sa amnestiya.
Ang mga miyembro sa CPP-NPA-NDF nga nakahimo og bisan unsa nga buhat o paglaktaw sa pagpangita sa politikanhong mga pagtuo, lakip niadtong gitanggong, gipasakaan og kaso, o nakonbikto tungod sa maong mga buhat o paglaktaw, mahimong mosang-at og aplikasyon alang sa amnestiya, basta ang krimen diin ang amnestiya mahimong mahatag kinahanglang nahimo sa wala pa ang 22 Nobyembre 2023. Ang pag-file mahimong magamit ubos sa nahisgutang Proclamation.
Kini nga mga krimen nga nasakup naglakip sa Sedition (Art. 139, RPC); panagkunsabo sa paghimog sedisyon (Art. 141, RPC); Pag-aghat sa sedisyon (Art. 142, RPC); Ilegal nga asembliya (Art. 146, RPC); Ilegal nga asosasyon (Art. 147, RPC); Direktang pag-atake (Art. 148, RPC); Dili direkta nga pag-atake (Art. 149, RPC); Pagsukol ug pagsupak sa usa ka tawo nga adunay awtoridad o sa mga ahente sa maong tawo (Art. 151, RPC);
Sa diha nga sa kataposan matukod ang LAB kinahanglang langkuban ug lima (5) ka mga membro, nga pilion sa Executive Committee sa NAC gikan sa mosunod:1.Local Chief Executive2.Regional/Provincial/City Director sa Department of the Interior and Local Government (DILG) o sa iyang counterpart sa Department of the Interior and Local Government;3.Regional/Provincial/City Prosecutor (DOJ sa Department of Justice); Ang Department of National Defense, ug ang Philippine National Police
Sa pagkakaron aduna nay napulo (10) ka Local Amnesty Board nga natukod sa nasud. (RTB)
