Laing cloud-seeding gipasalig ni Aris

NIPASALIG si Gobernador Aris Aumentado nga ang kagamhanang probinsiyal motubag sa panginahanglan sa mga mag-uuma, ilabi na niadtong mga apektado kaayo sa El Niño phenomenon.

Iyang gisubli ang pasalig sa iyang administrasyon alang sa kaayohan sa mga Boholano, partikular sa mga mag-uuma nga naapektuhan sa huwaw atol sa Agosto 9 nga edisyon sa The Capitol Reports.

Kini isip tubag sa pangutana ni Gil Bongato, Executive Assistant sa Agriculture, kinsa nibutyag nga ang mga field investigation nagpakita nga pipila ka mga lugar nagpabiling uga ug wala pa makompleto ang pag-andam sa yuta.

Si Dr. Larry Pamugas, Acting Head sa Office of the Provincial Agriculturist (OPA), una nang mikompirmar nga unom ka mga resolusyon gikan sa nagkalain-laing asosasyon sa mga mag-uuma ang nasumitir, ang tanan nanawagan alang sa extension sa cloud seeding. Kini nga mga resolusyon gikan sa Munisipyo sa Sevilla, League of Municipal Agriculturists-Bohol, Malinao Dam Federation of Irrigators Association, BayCafa Association, Federation of Talibon SRIS, ug Municipal Agriculture and Fishery Council of Carmen.

Agig tubag niini nga mga hangyo, ang Kagamhanan sa Bohol pinaagi sa OPA, naglihok sa ₱2.5 milyones nga budget gikan sa Provincial Disaster Risk Reduction and Management Office (PDRRMO), ang proseso sa pagpalit alang sa dugang nga cloud seeding operations nagpadayon diin nagpabiling ubos sa state of calamity ang Bohol, diin gilauman sa mga opisyal nga mapadali ang pagpalit.

Samtang opisyal na nga natapos ang cloud seeding operation (CSOp), sumala ni Department of Agriculture Region 7 Science Research Specialist II Cecile Opada.

Ang operasyon natapos niadtong Hulyo 31 human sa 50 ka oras nga flight time nga may 34 ka sorties, nga nagkantidad ug ₱5,017,280. Nakab-ot sa misyon ang 100% nga rate sa kalampusan, nga adunay pag-uwan nga naobserbahan sa matag sortie.

Kini nga inisyatiba nahimong posible sa Kagamhanan sa Bohol pinaagi sa Office of the Provincial Agriculturist (OPA) isip tubag sa dinaliang panginahanglan sa mga lokal nga mag-uuma, uban sa pinansyal nga suporta gikan sa DA-Bureau of Soils and Water Management’s (DA-BSWM) National Rice Program fund. Gisundan kini sa hangyo ni Aumentado, kinsa sa sinugdan nangayo ug ₱7.5 milyones niadtong 2023 alang sa programa, apan ₱5 milyones lang ang gigahin gikan sa General Appropriations Act (GAA) 2024 fund.

Gihatagan og gibug-aton ni Opada nga ang DA, sa pakigtambayayong sa DA-BSWM ug Philippine Air Force Weather Group, andam nga mohatag og suporta kon hangyoon pag-usab sa kagamhanang probinsiyal.

Gipunting sa cloud seeding ang amihanang-sidlakan sa Bohol nga nagtutok sa Talibon, Bien Unido, Trinidad, Ubay, Mabini, Candijay, ug Alicia, mga lugar nga adunay dakong produksiyon sa humay.

Si Engr. Si Evelyn P. Putong, gikan sa Bohol Integrated Irrigation System (NIA VII), mitaho sa pagsaka sa lebel sa tubig sa Malinao Dam atol sa mga operasyon, nga miresulta sa mas paspas nga pagpatuman sa ilang ladderized irrigation scheme.

Sa susamamg kalambuan, si Felix Penaso, presidente sa Bayongan Farmers Association, nibutyag nga gibana-bana nga 45% sa ilang 4,323 ka ektarya nga service area ang na-irigasyon apan gipasiugda ang panginahanglan sa dugang tubig aron mapadayon ang mga kalihokan sa pagpanguma.

Nahiuyon sa estratehikong roadmap sa kalambuan, ang “Abante Bohol” nga panan-awon nagpadayon sa pagduso alang sa usa ka mabuot nga probinsya, nga adunay kusog nga paghatag gibug-aton sa pagpauswag sa agrikultura. (RTB)